- Kerncentrales:
- Bestaande (of gesloten) kernenergiecentrales
- Vergunningen:
- (juridische) procedures van en bezwaren tegen vergunningen en bestemmingsplannen voor specifieke bezigheid of installatie
Vergunning verbrandingsoven Dodewaard
De centrale in Dodewaard krijgt van het verantwoordelijke ministerie een vergunning voor de bouw en ingebruikname van een verbrandingsoven voor laagradioactief afval. Het is bedoeld voor afval dat ontstaat in de kerncentrale “alsmede afval dat t.z.t. bij de afbraak van de centrale zal ontstaan.“ De oven zal ongeveer 60 dagen per jaar in bedrijf zijn. Later blijkt dat het om een experimentele verbrandingsoven te gaan waarmee de GKN “eerst proefjes gaat doen om te kijken of de installatie wel aan de verwachtingen voldoet.“ De vergunning wordt al van kracht verklaard nog voor de bezwarentermijn afgelopen is. Er wordt beroep aangetekend tegen de vergunning, o.a. omdat een rapport van de Gezondheidsraad uit 1982 stelt dat bij storingen omvangrijke lozingen kunnen ontstaan.
Vergunning voor al in bedrijf zijnde verbrandingsoven
Met een Koninklijk besluit wordt de vergunning afgegeven voor de verbrandingsoven voor lichtradioactief afval op het terrein van de kerncentrale in Dodewaard. Alle bezwaren zijn door de Raad van State afgewezen. Meteen na het afgeven van de vergunning in oktober 1985, werd daar bezwaar tegen ingediend. Omdat die bezwaren geen schorsende werking hebben werd meteen begonnen met de bouw, zodat nu de vergunning definitief is, de installatie al gebouwd is en al een paar maanden in bedrijf is.
Borssele: kerncentrale bestaat formeel niet
Een van de formele redenen van de gemeente Borsele geen schadevergoeding te geven aan drie boeren in de omgeving van de centrale wegens waardeverlies van hun landbouwgronden is verrassend: in de rechtspraak is het gebruikelijk dat schadeclaims niet worden gehonoreerd als ze worden ingediend op basis van een nietige bouwvergunning. En omdat bij de bouwvergunning in 1969 door de gemeente geen verklaring van geen-bezwaar is afgegeven is de bouwvergunning ongeldig en staat er dus feitelijk geen gebouw (en kan er ook geen sprake zijn van waardeverlies). Zelfs de VVD vindt dit “niet uit te leggen“ aan burgers die hun opstallen moeten afbreken als ze geen geldige bouwvergunning hebben. Toch gaat de gemeenteraad van Borsele unaniem akkoord met het besluit. Enkele dagen later wordt ook in de GS Zeeland gezegd dat er sprake is van een “formeel niet bestaande kerncentrale”, want ook in het nieuwe bestemmingsplan in 1982 voor het industriegebied, is goedkeuring onthouden aan de bestemming nutsbedrijven, blijkt.
Dodewaard-vergunning vernietigd
De Raad van State vernietigt de vergunning van de kerncentrale in Dodewaard. De centrale draait daarom zonder geldige vergunning. Natuur en Milieu (die de procedures heeft gevoerd), eist dan ook het onmiddellijk stilleggen van de reactor. De vernietigde vergunning is een ‘opschoningsvergunning’ uit 1988, die de sterk verouderde oorspronkelijke vergunning uit 1968 plus een wirwar van latere wijzigingen moest vervangen. Natuur en Milieu bestreed de opschoningsvergunning omdat bij de aanvraag de inspraak- en adviesronde werd ontdoken; de aanvraag is niet gepubliceerd en niet bekend gemaakt aan provincie- of gemeentebesturen. Dit bezwaar wordt volledig onderschreven door de Raad van State, temeer omdat het een maatschappelijk zeer omstreden project betreft. De Raad van State stelt ook dat het veiligheidsrapport bij de opschoningsvergunning volstrekt benedenmaats is. Door de motivering van de RvS (dat “de ontwikkelingen in de leer der kernenergie alsmede ongelukken in buitenlandse kerncentrales tot gevolg hebben gehad dat calamiteiten en onregelmatigheden, welke in 1968 nog voor onmogelijk werden gehouden, thans minder onwaarschijnlijk worden geacht”) is het ook duidelijk dat de kerncentrale niet kan terugvallen op de oude vergunning. “De enige conclusie kan dan ook zijn dat de kerncentrale onmiddellijk wordt stilgelegd. Voor een illegaal draaiende kerncentrale is in ons land geen plaats”, concludeert Natuur en Milieu in haar persbericht.
Gedoogvergunning voor Dodewaard
Het Kabinet gaat tot 1995 een gedoogvergunning aan de kerncentrale in Dodewaard geven. Dat deelt ze mee aan de Kamer naar aanleiding van het Kamerdebat en een motie waarin het kabinet verzocht werd bij voorkeur snel maar bovenal zorgvuldig te reageren op de uitspraak van de Raad van State. De Afdeling Geschillen van bestuur van de Raad van State heeft op 29 mei de uit 1988 daterende vergunning van Dodewaard vernietigd. Een meerderheid van de Kamer (CDA en VVD) vindt dat vervolgens weer prima. Een kort geding om de centrale toch te sluiten wordt vervolgens in oktober verloren. Op 12 maart wordt de gedoogvergunning door de Ministers van EZ, VROM en SZ afgegeven. De inspraakprocedure daar voor was op 28 december gestart, maar milieuorganisaties boycotten de inspraak, ze noemen het “een schijnprocedure die het illegaal laten draaien van de kerncentrale een officieel tintje moet geven”.
Een gedoogvergunning is een typisch Nederlandse mogelijkheid van de regering om een rechterlijke beslissing te negeren. Deze mogelijkheid wordt bij kernenergie-installaties vaak gebruikt en maakt het voeren van juridische procedures een vrijwel zinloze en frustrerende exercitie.
Uitgebreide inspraak bij MER Modificatie Borssele
Uit een brief van Minster Andriessen (EZ) blijkt dat de regering kiest voor een lange inspraakprocedure en het opstellen van een MER omdat de wijzigingen in Borssele dermate ingrijpend zijn dat ze niet hetzelfde risico wil lopen als met Dodewaard; namelijk vernietiging van de vergunning wegens gebrek aan inspraak. Hierdoor loopt de modificatie (die oorspronkelijk al in 1994 gereed zou zijn) wel verdere vertraging op. De gemeenteraad reageert "teleurgesteld" en de EPZ moet er nog eens over nadenken wat dat betekend; de modernisering is ook bij een korte terugverdientijd in financieel-economisch opzicht verantwoord, volgens directievoorzitter Van Meegen, “al is het kantje boord.“ Als de SEP er op de eerstvolgende vergadering niet uitkomt (de EZH – één van de vier aandeelhouders UNA, EPZ, EPON en EZH- vindt een investering voor een centrale die nog maar zo kort openblijft ‘onverantwoord’), lijkt de toekomst van de centrale ongewis. Ondertussen heeft Siemens in 1992 de order voor de modificatie gekregen.
Vergunningsaanvraag modificatie Borssele
De ‘vergunningaanvraag inclusief milieueffectrapportage inzake wijziging van de kernenergiecentrale Borssele’ wordt door EZ gepubliceerd. Het gaat o.a. “om het onderbrengen van veiligheidssystemen in een speciaal gebouw, inclusief een reserve-regelzaal(…); het aanbrengen van een speciaal drukontlastsysteem voor het containment met filter.“
RvS: gedogen Dodewaard mag
De Raad van State oordeelt dat het gedogen van de centrale in Dodewaard gerechtvaardigd is en dat de kerncentrale open mag blijven tot er een nieuwe vergunning is. Natuur en Milieu en Milieudefensie waren in beroep gegaan tegen het gedogen in 1992 nadat de vergunning was vernietigd.
'Afwijzen bezwaren onzorgvuldig'
De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vindt dat het afwijzen van (in 1992 ingediende) bezwaren tegen de vergunningen van de centrales in Borssele en Dodewaard zo onzorgvuldig is gebeurt, dat dat overnieuw moet gebeuren. Volgens de uitspraak hebben ambtenaren (in 1993) de bezwaren afgewezen, terwijl nergens vermeld is dat ze in deze kwestie bevoegd zijn om op te treden namens het kabinet.
Wijers wil Borssele per 2003 dicht
Minister Wijers (EZ) schrijft aan de EPZ dat hij van plan is de Kernenergiewet-vergunning voor de kerncentrale te laten eindigen op 31-12-2003, zoals afgesproken en vastgelegd in Energienota en Elektriciteitsplan 1997-2006 van de SEP. De vergunning is nu nog voor onbepaalde tijd.