- Provinciale Staten:
- beleid van Gedeputeerde Staten en (al of niet gesteund door) Provinciale Staten
Nog twee locaties over voor de opslag van afval
De LOFRA brengt haar eindadvies uit aan de minister van VROM: Borssele en Moerdijk zijn de twee plaatsen die in aanmerking komen als locatie voor de interim opslag van radioactief afval. Er is een lichte voorkeur voor Borssele, onder andere omdat de gemeente Klundert (waar Moerdijk onder valt) een hele rits voorwaarden stelt voordat ze akkoord wil gaan. Bij Borssele zijn er weliswaar meer procedurele moeilijkheden te verwachten, maar de commissie denkt dat die planologische bezwaren eerder te overwinnen zijn dan de bestuurlijke van Moerdijk. Men verwacht dat de bouw in 1988 kan beginnen en de totale kosten worden geschat op 450-500 miljoen gulden. Een belangrijk kritiekpunt van de milieubeweging is dat met de keuze voor deze twee de locatiekeuze procedures voor de nieuwe kerncentrales tot een farce worden gemaakt. De Gedeputeerde Staten van Zeeland is op 16 september al akkoord gegaan met de komst.
In augustus is al een locatieonafhankelijke MER door de Covra aangevraagd. Op 29 januari ('86) laat de Voorlopige Commissie MER de minister weten bepaald niet tevreden te zijn over dat rapport. Zo is die veel te optimistisch over de mogelijkheid tot eindberging, worden de stralingsbelastingniveaus bij normaal gebruik en bij storingen niet voldoende onderbouwd en ontbreekt een heldere en hanteerbare beschrijving van hoe de opslag van afval van de bestaande en nog te bouwen kerncentrales moet worden aangepakt.
Onduidelijke advertentie over inspraak
Voor de TOR-procedure plaatst het ministerie van VROM in een aantal kranten een onduidelijke (niet herkenbaar als zijnde afkomstig van VROM) en vrijwel onvindbare advertentie over de inspraak. Gedeputeerde Staten van Groningen schrijven een boze brief en stellen dat Alders maar een nieuwe advertentie moet zetten. Die weigert dat, want volgens hem is er over de advertentie veel publiciteit, en wordt daarbij ook verwezen naar die advertentie. Milieuclubs zeggen vervolgens hem een rekening te zullen sturen voor de gemaakte publiciteit.
Opslag in zout: Isoleren, Beheersen en Controleren
Het kabinetsstandpunt over de Toetsingscriteria Opberging Radioactief afval (TOR) verschijnt. De regering besluit tot nieuwe opslagcriteria: Isoleren, Beheersen Controleren (IBC) met daaraan gekoppeld ‘terughaalbaarheid’, waardoor opslag in zoutkoepels van de baan lijkt. Maar waarom ‘terughaalbaarheid’ moet en wat het precies is, blijft onduidelijk. Aangenomen wordt dat het kabinet eigenlijk vindt dat proefboringen plaats moeten vinden, maar dat de PvdA een dergelijk omstreden standpunt (na het WAO-debat) niet opnieuw durft te nemen. Milieuminister Hans Alders stelt in een reactie dat zout “minder aantrekkelijk“ is voor een “permanent terugneembare berging"; maar “het is niet zinvol één alternatief, nl. zoutmijnen, op voorhand uit te sluiten.“ Zoutkoepels blijven dus in beeld, maar eerst moet verder gestudeerd worden. Op wereldmilieudag, 5 juni, wordt er in Zwolle een openbaar debat ‘Afval in zout? Fout!’ gehouden. Het doel is het aanzwengelen van de discussie en om de oppositie tegen de opslagplannen te bundelen. Alle partijen uit de Provinciale Staten van de drie noordelijke provincies zijn tegen de opslag van radioactief afval in zout en proefboringen.
Minister: provincie mag opslag niet verbieden
In het Provinciaal Omgevings Plan (POP) dat door de Provinciale Staten van Groningen wordt aangenomen, staat: “Kernsplijtingsafval en hoogradioactief afval mogen niet op of in de bodem worden opgeslagen. De diepe ondergrond mag niet gebruikt worden voor de opslag van radioactief afval en gevaarlijke afvalstoffen.” Daar gaat de provincie niet over en mag ze dus ook niet verbieden, vindt de minister van Economische Zaken (Jorritsma) en gaat in beroep bij Raad van State.
RvS: Provincie mag geen opslag verbieden
De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State vernietigt het gedeelte uit het Provinciaal Omgevingsplan (POP) van de provincie Groningen dat opslag op of in de bodem van radioactief afval verbiedt. De belangrijkste overweging is: “De Afdeling stelt op grond van al het voorgaande vast dat met de Kernenergiewet wordt beoogd dat de beslissingen inzake onder meer de opslag van kernsplijtingsafval en (hoog-) radioactief afval op nationaal niveau worden genomen door de daarbij betrokken ministers.”
Provincies tegen opslag klei of zout
In april 2003 hebben de provincies Groningen, Fryslan, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Flevoland, Noord-Brabant en Limburg eensgezind de opslag van radioactief afval in zout of klei in een schrijven aan staatssecretaris Van Geel van Milieu afgewezen. Bij het debat in de Kamer zegt hij “enigszins verbaasd“ te zijn over de brief van de 8 provincies, want “Nederland gaat voorlopig uit van bovengrondse opslag“ en “voorlopig wordt nog acht jaar verder gestudeerd". De Kamer steunt Van Geel in het afwijzen van de Europese Unie richtlijn dat elk land binnen vijf jaar een locatie voor ondergrondse opslag van radioactief afval moet hebben en die in 2018 gerealiseerd moet hebben.
Minister dreigt met ‘aanwijzing’ mogelijkheid opslag
Opnieuw dreigt de Rijksoverheid passages uit een provinciaal streekplan te vernietigen. In het Streekplan Fryslân van de provincie Friesland staat dat Friesland nimmer zal meewerken aan de bouw van een kerncentrale en ook dat de ondergrondse opslag van radioactief of chemisch afval taboe is (net als gaswinning onder de Waddenzee). Voor minister Winsemius (VROM) is het nu menens, schrijft hij: VROM legt al drie jaar uit dat het Streekplan in strijd is met het Rijksbeleid en spreekt zijn teleurstelling uit over het feit dat de provincie volhardt. Als laatste middel kan de minister besluiten om 'aanwijzingen' te geven, wat neerkomt op het overschrijven van de provinciale plannen. Friesland heeft nog nooit te maken gehad met het zware middel van een aanwijzing, maar de provinciale politiek ziet in de laatste waarschuwing geen aanleiding om de gevraagde aanpassingen alsnog te doen. Ook zo'n aanwijzing zal aan de Tweede Kamer moeten worden voorgelegd en, zo is de verwachting, die zal zich niet zomaar achter VROM scharen.