- Kernfusie:
- onderzoek naar en toepassing van energieopwekking door middel van fusie van atomen (in tegenstelling tot kernsplijting) (inclusief ITER)
- Kosten/budget:
- kostenoverzicht van- of budget voor kernenergie (-object)
“Problemen kernfusie eind jaren ‘70 opgelost”
Volgens C.M Braams, directeur van het Instituut voor Plasmafysica, zijn weliswaar nog niet alle problemen van kernfusie in het laboratorium opgelost, maar zal dat tegen “het eind van de jaren zeventig“ wel het geval zijn. Maar ook hij denkt dat het dan nog “geruime tijd“ zal duren voor kernfusie elektriciteit zal leveren (enkele maanden later wordt gehoopt voor het einde van de eeuw kernfusiereactoren in gebruik te hebben). Hij zegt dit als het FOM-instituut in Jutphaas start met een serie nieuwe, door Euratom en Min. van Wetenschappen betaalde, experimenten. Het exploitatiebudget over 1972 is f 7,4 miljoen.
Budgetten energieonderzoek
Van de driehonderd miljoen gulden die in 1977 bestemd is voor energieonderzoek is nog bijna tweehonderd miljoen voor kernenergieonderzoek (198 miljoen om precies te zijn). In 1976 was dat f 185 miljoen. Onderzoek op het gebied van kernenergie zal worden ingekrompen, omdat het belang van de Nederlandse industrie bij de ontwikkeling van kernenergie sterk is achtergebleven en zal voornamelijk komen te liggen op veiligheid en opslag van radioactief afval. Aan kernfusie wordt f 28 miljoen uitgegeven, evenveel als in 1976. Het budget voor besparing, zonne- en wind-energie samen is f 34 miljoen. Dat was f 24 miljoen in 1976.
Nederland betaald mee aan JET
De Europese Ministerraad geeft goedkeuring aan het JET (Joint European Torus), een onderzoeksproject waaraan naast de landen van de EG, ook Zweden en Zwitserland meedoen.
Het JET-project behelst o.a. de bouw van een zgn. Tokamak fusiereactor en zal 12 jaar duren. Toen men in 1973 in Europa met de plannen begon dacht men de JET gereed te hebben in 1978. Het doel van JET is om een plasma te creëren en te bestuderen waarvan de eigenschappen en afmetingen vergelijkbaar zijn met die van een fusiereactor. Na een zeer moeizaam overleg wordt Culham in Engeland gekozen als vestigingslocatie. De kosten van bouw en exploitatie van JET worden geschat op f 2 miljard waarvan contractueel bepaald is dat Nederland 0,6 % betaald = f 12 miljoen. De bouw moet in 1981 beginnen en in 1983 afgerond zijn. Het budget voor kernfusie onderzoek in Nederland is ongeveer f 24 miljoen (over 1977).
Lage prioriteit voor kernfusie-onderzoek
De ministers van EZ en Onderwijs laten de Kamer weten dat het onderzoeksbudget voor kernfusie de komende vier jaar bevroren zal worden op het niveau van 1982: f 21,4 miljoen (f 17,6 voor FOM en f 3,8 voor het ECN). Deetman (Onderwijs) schrijft dat “gezien de lage prioriteit die kernfusie-onderzoek binnen het kader van energie-onderzoek heeft“, de bevriezing gerechtvaardigd is. Hij zegt ook dat sinds de laatste standpuntbepaling (1976) “vrijwel niets is veranderd in de vooruitzichten voor energie-opwekking door middel van kernfusie”. In Europa gaat het om heel andere bedragen: het Europese vijfjarenprogramma kernfusie-onderzoek (1982-86) bedraagt ongeveer f 3,5 miljard.
Kosten kernfusie voor Nederland
De directeur van Instituut van Plasmafysica geeft een opsomming van de kosten van kernfusie voor Nederland: eigen onderzoek in Nieuwegein en bij ECN 15 miljoen; directe bijdrage aan Europees fusie-onderzoek (JET) 6 miljoen en een indirecte bijdrage van 10 miljoen. Dus alles bij elkaar f 31 miljoen gulden. Per jaar.
Contract voor ITER ondertekend
De EG, VS, Japan en Rusland tekenen het contract voor de ontwikkeling van de ITER. (de International Thermonucleair Experimental Reactor). De komende 6 jaar (1992-98) zal mondiaal ongeveer 750 miljoen dollar uitgegeven worden aan het R&D programma evenredig verdeeld over de 4 partners. Nederland betaald daar 6% van (11 miljoen dollar = ongeveer f 20 miljoen). ITER is op 1 januari 1988 ontstaan als vervolg op INTOR (International Tokamak Reactor) initiatief van de IAEA uit 1979. Nederland neemt dus via het Europese programma deel aan ITER. In 1998 zal een vestigingsplaats voor de reactor gekozen worden en kan de bouw beginnen die dan in 2005 gereed moet zijn en naar verwachting 5 á 6 miljard dollar zal gaan kosten. Inclusief de bijdrage aan Euratom (voor ITER) besteedt Nederland jaarlijks ongeveer 50 miljoen gulden aan kernfusie, in 1994 is dat ongeveer net zo veel als aan onderzoek naar duurzame energie.