- Verkiezingen:
- Stemverhoudingen, kabinet en kernenergie in de verkiezingsprogramma's
Tweede-Kamerverkiezingen, vorming kabinet-Van Agt II
Grote winnaar van de verkiezingen is D66. De 'grote drie' CDA, PvdA en VVD verliezen. Winnaars zijn verder de RPF, de PSP en de CPN. Door het verlies van CDA en VVD verliest ook de regeringscombinatie haar meerderheid. De formatie resulteert in september in het tweede kabinet-Van Agt, waaraan CDA, PvdA en D66 deelnemen.
Het jaar met de meeste woorden gewijd aan kernenergie in de verkiezingsprogramma’s: het publieke debat staat op scherp.
Het CDA vindt “verdere bouw van kerncentrales (….) thans niet toelaatbaar, D66 wil ook Borssele en Dodewaard zo snel mogelijk gesloten net als PvdA die dat “zo snel als technisch mogelijk“ wil. De VVD wil na zorgvuldige afweging van alle relevante afwegingen snel een beslissing over de uitbreiding van het aantal kerncentrales. Verder vindt ze dat de overheid verantwoordelijk is om “juiste en evenwichtige voorlichting over de kernenergie te bevorderen, zodat onnodige ongerustheid wordt weggenomen.“ Klein-links is tegen en klein-rechts vindt dat er ("helaas" zegt de SGP) niet te ontkomen is aan kernenergie.
Tweede-kamerverkiezingen, vorming kabinet-Lubbers
Door het al snel vallen van het kabinet Van Agt/DenUyl, schrijft het minderheidskabinet Van Agt vervroegde verkiezingen uit, waarbij de VVD tien zetels wint. De PvdA herstelt zich van een zware nederlaag bij de Statenverkiezingen van maart. Grote verliezer is D66. In november bereiken CDA en VVD een akkoord over de vorming van het eerste kabinet-Lubbers.
De positie van de partijen in dit kabinet dat in 1985 zal besluiten tot de bouw van kerncentrales is verschillend, maar niet bepaald uitgesproken pro-kernenergie. CDA “verdere bouw van kerncentrales achten wij thans niet toelaatbaar“ en de VVD vindt dat, gezien de energiebehoefte en de uitslag van de BMD (die nog lang niet afgelopen is), zo snel mogelijk een beslissing moet worden genomen “over het al dan niet uitbreiden van het aantal kerncentrales.“ Alle andere partijen die zich over kernenergie uitspreken (behalve de SGP) zijn tegen. Zo vindt de PvdA dat de kerncentrales “zo snel als technisch mogelijk“ gesloten moeten worden.
Tweede-Kamerverkiezingen, vorming kabinet-Lubbers II
Bij deze verkiezingen een kleine maand na het ongeluk in de kerncentrale in Tsjernobyl behaalt het CDA onder aanvoering van premier Lubbers een grote overwinning. Regeringspartner VVD verliest daarentegen flink.. Van de oppositiepartijen winnen PvdA en D66. Met 52 zetels behaalt de PvdA zelfs het op één na beste resultaat uit haar geschiedenis ('de overwinningsnederlaag'). Net als in 1977 gaat de winst van de PvdA ten koste van 'klein links': In juli wordt het tweede kabinet-Lubbers (CDA en VVD) geformeerd.
Na het ongeluk in Tsjernobyl is kernenergie in de verkiezingscampagne prominent aanwezig. De milieubeweging was al voor Tsjernobyl een ‘Stem tegen kernenergie’ campagne begonnen. Hoewel het eerste Kabinet Lubbers een jaar eerder nieuwe kerncentrales aankondigde gaan die plannen snel de ijskast in. Maar de programma’s waren al gedrukt. De regeringspartijen CDA en VVD zijn voor nieuwe kerncentrales, hoewel beiden vinden dat het afvalprobleem nog opgelost moet worden. GPV en SGP zijn voorzichtig voor, de rest is zeer uitgesproken tegen.
Tweede-Kamerverkiezingen, vorming kabinet-Lubbers III
Bij deze vervroegde verkiezingen (noodzakelijk na de val van het kabinet-Lubbers II) handhaaft CDA haar positie als grootste partij. De PvdA verliest drie zetels en winst is er voor D66 en voor het GPV. Het resultaat van de nieuwe combinatie GroenLinks (PPR, PSP, CPN en EVP) blijft met zes zetels achter bij de verwachtingen. Flink verlies is er voor regeringspartij VVD. In november wordt door CDA en PvdA het derde kabinet-Lubbers gevormd.
De passages over kernenergie in de verkiezingsprogramma’s zijn bij de voorstanders nog voorzichtiger: kernenergie wordt door het CDA “niet ten principale afgewezen.“ Door de VVD moet de optie van “veilige kernenergie“ opengehouden worden. Coalitiepartner PvdA wil de kerncentrales zou snel mogelijk sluiten. Ook GroenLinks en D66 zijn tegen.