- Energienota:
- vaak (maar niet uitsluitend) door regering gepubliceerde visie op toekomstig energiebeleid en de rol van kernenergie daarin
Plan ontwikkeling kernenergie in Nederland
De Raad van Bestuur van FOM dient een voorstel in bij de minister van O,K&W (F.J.Th.Rutten) met een drie faseplan voor de ontwikkeling van kernenergie in Nederland. De toon is gezet: “Er kan weinig twijfel over bestaan dat de toepassing van kernenergie uiteindelijk een grote industriële omwenteling teweeg zal brengen”.
De drie fases zijn:
1- bouw van een reactor in Noorwegen, en onderzoek naar de mogelijkheid van een kerncentrale in Nederland
2- bouw van een 5 MW reactor in Nederland
3- bouw van een industriële 100 MW reactor met een belangrijke taak voor de Nederlandse industrie.
Op 27 december neemt de ministerraad (in grote lijnen) het voorstel van FOM en Rutten (OK&W) over en stelt f 300.000 beschikbaar voor het jaar 1951.
Eerste nota over kernenergie-onderzoek
De ministers van OK&W, Cals, en EZ, Zijlstra, bieden de Kamer de ‘Nota inzake het in Nederland te verrichten onderzoek op het gebied van kernreactoren en hun toepassingen’ aan. De nota gaat vrijwel uitsluitend over (de oprichting van) het RCN. De eerste constatering is dat het zwaartepunt zich steeds meer zal bewegen van Onderwijs naar Economische Zaken en de minister van EZ zal dan ook als eerste verantwoordelijke optreden. In feite is dit het eindadvies van de Commissie van Acht, bewerkt door een interdepartementale commissie ad hoc.
In het laatste deel van de nota (‘VI, Uitvoering der plannen’) staat: “De plannen, welke het uitgangspunt vormden bij de opzet van de samenwerking en welke in eerste instantie de bouw van de z.g. Nupop met een warmteproductie van 10 000kW beoogden, zijn in belangrijke mate gewijzigd“. Vervolgens wordt voor het eerst melding gemaakt van besprekingen met de VS over de bouw van een ‘materials testing reactor’ te komen. De RCN zal zich gaan richten op de Suspop, maar “de eerste fase van de Suspop-ontwikkeling zal door de RCN aan de KEMA worden toevertrouwd“. De Suspop is de suspensiereactor die de KEMA al in ontwikkeling heeft.
Bij de behandeling is er weinig kritiek, wel vraagt de PvdA zich af of er niet een kamerbrede adviescommissie voor kernenergie moet komen. Minister Zijlstra is echter dermate door atoomenergie gefascineerd dat hij het beleid in handen wil houden en niets voelt voor een "regeringscommissariaat". De nota wordt in december voor kennisgeving aangenomen.
Kernenergienota Zijlstra
Nota inzake de Kernenergie (‘Opwekking van electriciteit door middel van kernenergie’) wordt door de Minister van Economische Zaken Zijlstra naar de Staten-Generaal gestuurd. In de nota wordt verwacht dat het elektrische vermogen (dan 3180MW) in 1975 zal zijn gegroeid tot 8650MW, waarvan 3000 MW door kernenergie zal worden opgewekt. Waarna dan “de noodzakelijke uitbreidingen en vervangingen in 1975 geheel op basis van kernenergie zouden kunnen plaatsvinden”. De eerste kernreactor (100MW) zal, zo is de verwachting, al in 1962 in gebruik worden genomen. Een jaar later zullen er dan al twee kerncentrales met een gezamenlijk vermogen van 300MW tot stand moeten zijn gekomen. Die eerste centrale zal, zo is de overtuiging van de PLEM bij Buggenem komen en een gasgrafiet-reactor zijn zoals in Calder Hall (Engeland).
Andere toepassingen van kernenergie worden niet genoemd, en het lijkt dat met deze Nota het ministerie van EZ het terrein van de kernenergie voor de toekomst voor zich opeist.De Nota begint dan ook met “Nu de ontwikkeling van de kernenergie (…) zover is voortgeschreden dat uit de fase van voorbereidend onderzoek tot het stadium van praktische toepassing kan worden overgegaan.”
Er wordt aangekondigd dat er gewerkt wordt aan Atoomwetgeving. Daarin zal “onder meer aandacht worden besteedt aan het belangrijke veiligheidsaspect alsmede aan de verplichtingen, voortvloeiende uit de door de Staat gesloten internationale overeenkomsten”. De minister deelt ook mee dat er ook “in West-Duitsland aan de ultra-centrifuge methode gewerkt wordt. Teneinde het onderzoek te versnellen hebben de RCN en de desbetreffende Duitse instelling met elkaar kontakt opgenomen omtrent een samenwerking op dit gebied, over de hoofdlijnen waarvan in beginsel reeds overeenstemming werd bereikt“.
Het optimisme uit de Nota is snel achterhaald: Na de Suez-crisis (1956) komt er een overvloed aan goedkope olie uit het Midden-Oosten, en er worden in Nederland grote gasvoorraden gevonden. Dit heeft tot gevolg dat de Nota pas vijf jaar later (in 1962) in de Kamer wordt besproken, als de volgende Kernenergie Nota verschijnt, die meer een bijstelling van deze is.