- Regering en parlement:
- algemeen beleid van kabinet en (al of niet gesteund door) parlement
Van Geel: “bouw kerncentrale niet uitsluiten"
In het tv-programma Buitenhof verklaart Van Geel dat hij nieuwe kerncentrales niet uitsluit om de klimaatdoelstellingen te halen: het is een kwestie van “en- en, en:meer duurzame energie, vooral besparingmaatregelen en daarna meer kernenergie.” Maar “de bouw van kerncentrales is wel afhankelijk van de randvoorwaarden die de politiek gaat formuleren“ zo moet hij later in de Kamer nuanceren. Eerder had Brinkhorst al verklaard dat hij kernenergie op lange termijn onontkoombaar acht.
Kamer eindelijk akkoord met convenant
Tijdens het kamerdebat op 15 mei krijgt het convenant met de EPZ over de sluiting van Borssele in 2033 (al op 10 januari naar de Kamer gestuurd) nog steeds niet de goedkeuring van het parlement. Op 27 april was de stemming in de Kamer niet doorgegaan, omdat er laatste wijzingen waren aangebracht. De parlementsadvocaat concludeert in mei dat de staat onnodig risico loopt op het betalen van een fikse schadevergoeding door een laatste verandering in het convenant. Het nieuwe artikel gaat over opwerking na het huidige contract dat Borssele heeft voor opwerking in La Hague tot 2015. Als een vergunning daarvoor geweigerd zou worden en directe opslag moet volgen is, volgens het artikel, het Rijk verplicht de meerkosten te betalen. “We zien daarvoor geen rechtvaardiging,” schrijft de parlementsadvocaat. Maar CDA laat weten dat dat punt geen reden zal zijn het langer openhouden te blokkeren; het convenant zal daardoor op een meerderheid kunnen blijven rekenen. Van Geel wordt door de Kamer gedwongen dat aan te passen, maar na een telefoongesprek laten EPZ, Delta en Essent weten “geen reden te zien“ om tot aanpassing over te gaan. Vervolgens gaat Van Geel daarmee akkoord. Op 14 juni gaat de Tweede Kamer uiteindelijk in meerderheid akkoord met het convenant en dus met openblijven van de centrale tot 2033 en kan het 2 dagen later ondertekend worden op de Delta-duurzaamheidslezing in Goes.
Een van de architecten van de deal, Wouter van Dieren, zegt in oktober 2007, dat Delta en Essent maar een 'fooitje' van de extra winsten die ze binnenhalen door het langer openblijven van de centrale besteden aan duurzame energie. Volgens Van Dieren, zou het, op grond van wat Essent en Delta verdienen met de uitgestelde sluiting, reëel zijn als ze 1,5 miljard euro (in plaats van 250 miljoen) opzij zouden zetten voor duurzame energie. Van Dieren vindt nu dat de politieke druk te snel wegviel, waardoor er geen hoger bedrag werd uitgesleept.
Randvoorwaarden voor kerncentrales
Van Geel stuurt de Notitie ‘Randvoorwaarden voor nieuwe kerncentrales’ naar de Tweede Kamer. Het feit dat Van Geel de randvoorwaarden naar de Kamer stuurt wekt enige verwondering: het intussen demissionaire Kabinet gaat door als minderheidskabinet en zal daarom controversiële onderwerpen niet behandelen. Niemand zou het dus vreemd vinden als dit over de verkiezingen heen zou worden getild. Toch kiest Van Geel daar niet voor en geeft nu de indruk dat hij het snel door wil drukken.
Als bijlage van de Randvoorwaarden zijn een aantal rapporten over opinies, financiële zekerheid en overzicht van nieuwe types.
In de brief van Van Geel staat een aantal opmerkelijke zaken: zo mag er alleen een nieuwe kerncentrale komen als er een oplossing is voor het kernafvalprobleem. Maar: ondertussen mogen procedures doorlopen worden en mag er wel gebouwd worden. Binnen tien jaar “moet er door de overheid een beslissing zijn genomen over de eindbestemming voor het radioactief afval,” behalve als de “Europese regelgeving tot een besluit op een eerdere datum verplicht.“ Hij stelt dat “alleen geologische berging (in de diepe ondergrond) van hoogradioactief afval“ bij de huidige stand van de wetenschap en techniek een “echte oplossing“ is.
Bij het kamerdebat eind oktober zegt de PvdA geen veto uit te willen spreken over een nieuwe kerncentrale maar wel de voorwaarden zo streng te willen maken dat de bouw de facto onmogelijk wordt. Van Geel zegt dat juist niet onmogelijk te hebben willen maken, en heeft van Delta begrepen dat hij dat ook niet gedaan heeft. Hij had graag gewild dat, net als in Finland, er bij aanvang van de bouw een oplossing was voor de definitieve opslag van kernafval, maar dat zou betekenen, zo zei hij letterlijk, dat “het er dan nooit van zou komen.”
Edoch, de Randvoorwaarden blijven een voorstel, de Kamer praat er niet eens verder over.