- Kerncentrales:
- Bestaande (of gesloten) kernenergiecentrales
- Acties:
- activiteiten tegen kernenergie (-objecten). In geen geval volledig. Zie voor een veel uitgebreider overzicht de site van Laka.
Kerncentrale-terreinen slecht beveiligd
Voor de derde keer laat VARA ‘Achter Het Nieuws’ zien dat het mogelijk is om op het terrein van de kerncentrales in Dodewaard en Borssele te komen: journalisten en tv-ploegen wandelen er ongestoord rond. In eerdere uitzendingen op 17 en 24 juni was ook al aangetoond dat ze eenvoudig op het terrein door kunnen dringen en bewijzen daarmee dat de beveiliging tegen sabotage minimaal is. De directies spreken van “ernstige misleiding van het publiek”. Volgens de burgemeester van Dodewaard zullen camera’s geen echte beveiliging kunnen bieden, wel een dertig meter (!) hoge muur.
Einde van de Kalkar-heffing
De regering beëindigt de ‘kalkar-heffing’ die op 1 juli 1973 werd ingesteld. In totaal hebben ongeveer 3000 gezinnen de heffing van 3% op hun elektriciteitsrekening voor de kosten van de bouw van Kalkar, geweigerd en hebben zo’n 70 gemeentes waaronder de meeste grote steden stelling genomen tegen de heffing. Zo heeft ook de gemeenteraad van Dodewaard in januari ’76 een motie aangenomen waarin ze stellen tegen de bouw van de kweekreactor in Kalkar te zijn en de 3% heffing op de elektriciteitsrekening bestemd moet worden voor onderzoek naar andere energiebronnen. In 1973 en 1974 werd bij tientallen weigeraars de elektriciteit afgesloten, maar de publiciteit die dat opleverde was zo negatief dat de regering gedwongen werd een oplossing te verzinnen. Hoewel de heffing zou duren zolang de bouw duurde (men ging in 1973 uit van 1979), wordt al in 1974 besloten de heffing op 1-1-77 te beëindigen. Dan kondigt minister Lubbers (EZ) ook een fonds aan waar weigeraars hun geld op kunnen gaan storten. Hij haalt hier mee voor een deel de angel uit de strijd, maar de kiem van een brede anti-kernenergie beweging is dan al gelegd.
Harrisburg: kan zoiets ook in Borssele?
Naar aanleiding van het ongeluk in de kerncentrale in Harrisburg schrijven de ministers van Sociale Zaken (Albeda) en Volksgezondheid (Ginjaar) dat er geen reden is om de kerncentrales te sluiten, maar dat alle procedures waarbij menselijk handelen een rol speelt, opnieuw zullen worden beoordeeld. Meteen na het ongeluk zei een PZEM woordvoerder over Borssele: “Ik wou dat ik kon zeggen: Hier kan zoiets niet gebeuren.“ Op 7 april demonstreren ongeveer 2000 mensen bij de kerncentrale.
Gewelddadige ontruiming BAN-blokkade
’s Morgens om 5 uur worden door 225 mensen alle poorten van de kerncentrale in Borssele geblokkeerd. Het is een actie van BAN en het EKZ (Energie Komitee Zeeland). Negenentwintig mensen ketenen zich vast aan de poorten en er worden spandoeken opgehangen. ’s Middags lukt het een nieuwe ploeg werknemers met behulp van ladders het kerncentraleterrein op te klimmen. Om kwart over twee 's nachts als er nog ongeveer 125 op de blokkades zijn, en terwijl de pers op afstand wordt gehouden, worden de poorten één voor één 'schoongeveegd' door de ME. Die ontruiming gaat gewelddadig: 8 mensen moeten naar het ziekenhuis. Veertig mensen dienen een klacht in tegen het politiegeweld. Maar de burgemeester van Borssele weigert een onderzoek, evenals minister van Binnenlandse Zaken, naar het door de politie gebruikte geweld.
Eerste Dodewaard-gaat-dicht! blokkade-actie
Weken van te voren staan de kranten al bol van deze actie. Stemming wordt gekweekt, de democratie zou van deze dagen afhangen, verzekeraars bieden de inwoners rond de kerncentrale in Dodewaard een molestverzekering aan, de kermis in het dorp wordt, uit angst voor vernielingen, afgelast, evenals het voetbal op zondag. Van het kerncentraleterrein wordt een onneembare vesting gemaakt, extra rijen hekken, NATO-prikkeldraad versperringen, schijnwerpers en lantaarnpalen in de uiterwaarden, videocamera’s, richtmicrofoons, een ophaalbaar gedeelte in de brug over de 'slotgracht', de portiersloge die volgespoten kan worden met traangas als die 'veroverd' is, gesprekken/telefoontjes vanuit de centrale die weken van te voren al worden afgeluisterd, etc. Door de politie worden 3 cordons om de centrale gelegd; de eerste waar geen auto's door mogen, de tweede die de actievoerders/sters formeel moeten beletten om door te lopen en de derde op 500 meter van de centrale met ME, waar niemand door heen mag.
Op zondagmorgen (19 oktober) beginnen de blokkades met ongeveer 15.000 mensen. Veel 'dagjes-mensen' blijkt al snel, als in de loop van de middag veel mensen weg gaan. Het aantal mensen dat blokkeert daalt nog verder door het noodweer (harde constante regen, snijdende koude wind) en de afstand tussen het tentenkamp en de centrale (7 km), die lopend afgelegd moet worden. Door deze omstandigheden zijn er 's maandags nog maar 1500 á 2000 mensen over. Alle blokkades worden maandagavond beëindigd; de motivatie is sterk gedaald door het aanhoudende slechte weer, hoewel veel mensen zich hadden voorbereid op een langdurige blokkade.
Dodewaard-gaat-dicht! II
De tweede massale blokkade-actie bij de kerncentrale in Dodewaard. Omdat het jaar daarvoor de afstand tussen tentenkamp en centrale veel te groot was, wordt er vrijdag al een terrein gekraakt op anderhalve kilometer afstand. Het is de bedoeling om op de toegangswegen onderkomens te bouwen, als beschutting tegen het weer en als versterking van de blokkades. Als zaterdagsmiddags massaal naar de centrale opgetrokken wordt, zijn er ongeveer 15.000 mensen. Het materiaal voor het bouwen van het anti-atoomdorp kan probleemloos meegenomen worden, maar wordt voornamelijk gebruikt om barricades te bouwen op de brug, vlak voor de ME. De sfeer is goed als er, zonder zichtbare aanleiding, een gigantische hoeveelheid traangas in de mensenmassa geschoten wordt. Blinde paniek is het gevolg: mensen rennen over elkaar heen, worden in de prikkeldraad versperringen geduwd en zoeken kotsend een veilig heenkomen. Hierbij vallen de meeste gewonden: ruim 130, waarvan er 15 in het ziekenhuis behandeld moeten worden. De rest van de zaterdag en vooral de nacht van zaterdag op zondag wordt er fel gevochten. Het geweld waarmee de demonstranten/es geconfronteerd worden is enorm: felle charges, veel gas, ook verspreid via spuitbusjes en een soort brandblusapparaten, arrestatieteams die niets en niemand ontziend om zich heen slaan, etc. Zondag komen er 500 50-plussers naar de centrale om blijk te geven van hun solidariteit. Voor die gelegenheid gaat bij de ME het gevechtstenue uit en het 'vredestenue' aan. Onder druk van rechtse knokploegen die door de burgemeester gebruikt worden om een ultimatum te stellen, wordt besloten de blokkades op te heffen en het actiekamp op dinsdagmorgen te verlaten
Wat op zaterdag 26 september een simpele afsluiting van de actieweek tegen kernenergie had moeten zijn, wordt een gigantisch protest tegen het politiegeweld in Dodewaard. Op de demonstratie in Arnhem komen ruim 40.000 demonstranten tegen kernenergie en het politiegeweld in Dodewaard!
Terreinbezettingen Dodewaard en UCN
In Dodewaard wordt door een groep van 225 mensen geprobeerd het terrein van de kerncentrale te bezetten. Om op het terrein te komen, moet men door twee rijen hekken (waar honden tussen kunnen lopen), een NATO-prikkeldraad versperring en daarvoor al over een laag hekje en door zo'n 5 meter brede strook met ingegraven scherpe stalen punten waar je slechts heel langzaam en voorzichtig doorheen kunt slalommen. Zover komen de meeste van de ruim 225 actievoerders die morgen tegen zessen echter niet. De schijnwerpers op het terrein gaan aan en daar achter zijn de schimmen van ME'ers te ontwaren. Gelijktijdig komt er van achteren een groep ME'ers die iedereen insluit!
Met een kleinere groep (70 mensen) lukt het op 2 maart wel om door de dubbele rij, elektronisch beveiligde hekken op het UCN-terrein te komen. De demonstranten lopen over het terrein naar de hoofdpoort waar spandoeken worden opgehangen, waarna iedereen het terrein weer verlaat. Dan krijgt de inmiddels aardig gegroeide politiemacht alsnog de opdracht om zoveel mogelijk mensen te arresteren. Mensen worden in politiebusjes gesleurd, busjes worden in de stad achtervolgd en klemgereden. Volkomen willekeurig worden 24 mensen gearresteerd maar van 17 mensen kan niet bewezen worden dat ze op het UCN-terrein zijn geweest en worden vrijgelaten. Zeven mensen blijven in voorarrest en worden in een snelrecht procedure veroordeeld tot gevangenisstraffen van ongeveer de duur van het voorarrest.
‘Nooit meer Tsjernobyl, Borssele dicht!’
Eén jaar na het ongeluk met de kernreactor in het Russische Tsjernobyl vindt een 28 uurs blokkade plaats van de kerncentrale in Borssele onder het motto: 'Nooit meer Tsjernobyl - Borssele dicht!“. Zaterdagmorgen om 10 uur begint de 28 uurs blokkade van alle 10 (!) poorten van het complex. Bij het begin zijn ongeveer 2.500 mensen aanwezig, een aantal dat gestadig oploopt. ‘s Nachts breken er bij de kerncentrale felle gevechten uit tussen een groep ‘autonomen’ en de ME. Er vallen veel gewonden onder de laatsten. Zondag om 2 uur wordt de blokkade afgesloten met een demonstratie die (op aandringen van de dorpsbewoners die hun zondagsrust verstoord dreigen te zien) buiten het dorp begint. Ruim 5000 mensen nemen deel waarna de actie afgesloten wordt met een manifestatie op het tentenkamp.
SEP: Dodewaard langer open
De elektriciteitsproducenten verenigd in de SEP willen de centrale in Dodewaard langer open houden, minimaal tot 2002. Dit staat in het Elektriciteitsplan 1993-2002. In het vorige E-plan van twee jaar eerder was de sluitingsdatum al opgeschoven tot 1997. Binnen de regeringscoalitie is de PvdA fel tegen langer openhouden, maar naar verwachting zal pas volgend jaar een discussie binnen de regering starten. Ruim 100 mensen demonstreren op 20 juli bij de centrale tegen de plannen van de SEP om de centrale langer open te houden.
Verrassing van SEP: Dodewaard gaat in 1997 dicht
Nog geen maand nadat de GKN eindelijk een nieuwe vergunning voor Dodewaard heeft gekregen (met een looptijd tot 2004, kondigt de SEP verrassend aan dat Dodewaard gaat sluiten. De exacte datum “is thans nog niet bekend, maar zal naar verwachting in maart 1997 liggen.“ Reden van de sluiting liggen in de ontwikkelingen in het energiebeleid van de overheid. “Enkele nota’s en besluiten markeren namelijk duidelijk het nog verder afnemen van een positieve houding ten aanzien van kernenergie”, schrijft de SEP. Kortom: er is geen toekomst voor kernenergie. “In de komende jaren zal in Dodewaard ervaring worden opgedaan met het planmatig, efficiënt en veilig buiten bedrijf stellen van een kerncentrale.“ De SEP zal pas na een wachttijd van 40 jaar de centrale gaan ontmantelen, wel wordt in de komende jaren alle splijtstof verwijderd. De ontmanteling zal, zo is de verwachting f 165 miljoen kosten. Op 2 november wordt in een grote tent in de buurt van de centrale door enkele honderden mensen die zich aktief hebben ingezet voor de sluiting van de centrale feest gevierd. De geplande fakkeloptocht naar de centrale mag van de politie niet plaatsvinden: boze boeren dreigen de feestvierders niet door te laten.