- Kerncentrales:
- Bestaande (of gesloten) kernenergiecentrales
- Borssele:
- (discussie over en realisering van) kernenergiecentrale op deze specifieke locatie
- Sluiting:
- (discussie over) sluiting(-sdatum) van een specifieke installatie of opheffing van een organisatie
Discussie sluiting bestaande centrales
Als nu wordt besloten tot de sluiting van de centrales in Dodewaard en Borssele zal dat ongeveer 5 miljard gulden kosten. Dat zegt de Studiecommissie Bestaande Kerncentrales (beter bekend als de Commissie Beek) ingesteld door kabinet Van Agt II in 1981 om de gevolgen van sluiting te bestuderen. De Brauw zegt dat het geheim houden van de bronnen waarop de cijfers gebaseerd zijn, een versluierende rol speelt. Er komt meteen al veel kritiek op de cijfers en er onstaat een enorme publieke discussie over de kosten. In mei wordt door commissievoorzitter Beek toegegeven dat het uitbrengen van het rapport een politieke daad was en de onderzoeksopdracht “te beperkt.“ Er werd expliciet opdracht gegeven dat de kosten van kolencentrales als vervanging van de kerncentrales meegenomen moest worden. Door de universiteit van Groningen is er een rapport gemaakt waaruit blijkt dat de sluiting van de bestaande kerncentrales zelfs geld oplevert als de vervanging gebeurt door het gebruikmaken van de huidige overcapaciteit van de aardgas- en oliegestookte centrales.
SEP: KCB door modernisering langer open
Na een voorzetje in de zomermaand van Andriesssen dat de Borssele centrale wel tot 2007 open kan blijven, kopt de SEP de bal in: de modificatie kan alleen doorgaan als de centrale langer de investering (die ondertussen opgelopen is tot f 467 miljoen) terug kan verdienen. Daarom moet de bedrijfsduur tot 2007 verlengd worden. Maar de aandeelhouders zijn verdeeld: de EZH (Z-Holland) vindt dat voor die f 467 miljoen ook een grote, moderne warmtekrachtcentrale is te bouwen die veel langer mee gaat. Ook de UNA (Utrecht en Noord-Holland) vindt dat sluiting geen ramp zou zijn, er staan voldoende nieuwe productie-eenheden opstapel zodat modernisering niet langer perse noodzakelijk is. Daarom zijn er 10 ontbindende voorwaarden aan de goedkeuring, o.a. dat de modernisering in elk geval in 1997 afgerond moet zijn en de kosten niet boven de f 467 miljoen mogen uitkomen, en dat moet duidelijk zijn voor de definitieve beslissing, eind 1994 als de vergunningsprocedures afgerond zijn.
EZ betaald 70 miljoen voor sluiting KCB in 2004
Minister Wijers (EZ) stuurt een brief naar de Tweede Kamer met z’n oplossing voor de modernisering van Borssele en de op 23 november aangenomen motie Vos (GroenLinks). Hij betaalt f 70 miljoen mee aan de modernisering zodat de centrale toch nog in 2004 gesloten kan worden. “Dit bedrag zal worden uitbetaald op 1 januari 2004, onder de voorwaarde dat dan de werking van de centrale feitelijk beëindigd is”, schrijft hij. “De SEP zal zich onder deze voorwaarden niet verzetten tegen het beëindigen van de bedrijfsduur in 2004.“ De Tweede Kamer (dat wil zeggen de regeringspartijen PvdA, D66 en VVD) gaat daar vlak voor Kerst mee akkoord. Nog net voor het einde van het jaar verwerpt de Raad van State de bezwaren tegen de modificatie van milieugroepen en omwonenden.
Wijers wil Borssele per 2003 dicht
Minister Wijers (EZ) schrijft aan de EPZ dat hij van plan is de Kernenergiewet-vergunning voor de kerncentrale te laten eindigen op 31-12-2003, zoals afgesproken en vastgelegd in Energienota en Elektriciteitsplan 1997-2006 van de SEP. De vergunning is nu nog voor onbepaalde tijd.
Looptijd vergunning KCB gewijzigd tot 31-12-2003
De regering wijzigt de vergunning van de kerncentrale Borssele. Er wordt een sluitingsdatum in de vergunning vastgelegd: uiterlijk 31 december 2003 moet de centrale dicht. Op 19 januari 1999 gaan de Stichting Borssele 2004+, het KIVI (Koninklijk Instituut Voor Ingenieurs) en enkele werknemers van de kerncentrale in beroep tegen de vergunningswijziging.
Sluiting Borssele per 2003 onzeker na besluit Raad van State
Een maand nadat het kabinet heeft laten weten dat het niet zal zorgen voor vervangend werk voor banenverlies door de sluiting van Borssele, omdat Zeeland sterk genoeg is dat zelf op te vangen, vernietigt de Raad van State de wijziging van de vergunning (sluiting op 31-12-2003) van de kerncentrale op procedurele gronden. De Afdeling bestuursrechtspraak stelt dat de intrekking van de vergunning per 31-12-03 door de regering onvoldoende gemotiveerd is. Er gloort hoop voor de voorstanders van kernenergie. De EPZ had zelf geen bezwaar aangetekend, men voelde zich gebonden aan het akkoord met het kabinet, maar inmiddels is er sprake van “voortschrijdend inzicht“ en men voelt er niets voor de centrale te sluiten. De nieuwe elektriciteitswet van 1998 geeft de stroombedrijven beduidend meer macht dan vroeger en heeft de politiek veel zeggenschap ontnomen. Er gelden nu de regels van de Europese markt.
Ministers reageren luchtig: het gaat om een formele afwijzing waar wel een mouw aan te passen zal zijn. Juristen van VROM zijn onmiddellijk aan het werk getogen om, overeenkomstig het kabinetsbeleid, de centrale alsnog buiten bedrijf te kunnen stellen, laten ze weten. De politiek laat in een reactie weten aan sluiting vast te houden, er is nog steeds een kamermeerderheid: PvdA, D66, GroenLinks, RPF en SP. De VVD komt met de verwachting dat de Nederlandse Staat misschien wel een schadeclaim (“die in de miljarden loopt”) te wachten staat als er nu nog tot sluiting per 31-12-03 wordt besloten. EPZ wil al met het Rijk overleggen wat er moet gebeuren met het afval als de centrale langer openblijft, omdat het opwerkingscontract eind 2003 afloopt. Stoppen met opwerken kan een optie zijn, maar wie betaald dan de opslagbunker?
Kabinet: KCB gewoon dicht eind 2003
Het kabinet houdt eensgezind vast aan de in 1994 met EPZ gemaakte afspraak dat Borssele uiterlijk op 31 december 2003 moet worden gesloten. EPZ zal er op worden gewezen dat het Rijk en de elektriciteitssector een afspraak hebben gemaakt: de kerncentrale mag moderniseren, gaat dicht op 31-12-2003 en het Rijk betaald f 70 miljoen. “Die afspraak staat nog steeds.” EPZ kan een uitnodiging verwachten voor een gesprek. EPZ laat eind mei weten “er niet over te peinzen“ om de centrale vervroegd dicht te doen. “Daar hebben we geen enkel belang bij,” waarop het kabinet laat weten desnoods met een wet de sluiting af te dwingen.
Kabinet houdt vast aan afbouw kernenergie
In het Vierde Nationaal Milieubeleidsplan (officieel: 'Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid'),van het kabinet wordt onverkort aan de afbouw van kernenergie vastgehouden. Wel heeft de regering uit laten rekenen dat kernenergie een bijdrage aan CO2 reductie kan leveren, maar wijst op het kernafval en de veiligheid. “Zolang die problemen niet zijn opgelost, kan kernenergie geen bijdrage leveren aan een duurzame energiehuishouding.” Het kabinet houdt ook vast aan de sluiting van Borssele in 2003.
Rechtszaak Staat/EPZ begint
Voor de rechtbank in Den Bosch is de zitting van de civiele procedure die de Staat heeft aangespannen tegen de EPZ om de kerncentrale in Borssele te sluiten voor 2004. Terwijl buiten op het plein zowel voor- als tegenstanders van kernenergie demonstreren, hoort binnen de rechter de argumenten aan die al volop in de media zijn uitgespeeld. De EPZ zegt dat er nooit een dergelijke afspraak is geweest, Als er al een afspraak was, was die tussen de Staat en de SEP, maar de SEP was niet bevoegd om EPZ te vertegenwoordigen bij een dergelijke beslissing. Ook de liberalisering maakt dat een dergelijke overeenkomst niet langer geldig zou zijn. Maar dat gaat niet op volgens de landsadvocaat want die liberalisering was al ingezet in 1994 en de bedrijven hadden dat kunnen zien aankomen: er is een afspraak gemaakt en alle partijen stemden daar mee in.
Pleitnota van de landsadvocaat
Pleitnota van de EPZ
Tussenvonnis rechtzaak Staat/EPZ
De rechtbank doet een soort tussenvonnis; ze oordeelt dat er nu nog geen hard bewijs is van een afspraak tussen de Staat en de SEP over de sluiting van Borssele, maar 'stelt de staat in de gelegenheid met meer bewijzen te komen dat er daadwerkelijk afspraken lagen over sluiting voor 31 december 2003'.
Een andere uitspraak van de rechtbank is dat, mocht bewezen kunnen worden dat er wel degelijk afspraken zijn gemaakt de andere argumenten van de huidige eigenaar van de centrale - als zouden eventuele afspraken niet meer gelden onder Europese wetgeving en een geliberaliseerde markt en als zou de SEP de EPZ niet hebben mogen vertegenwoordigen - ongeldig zijn. Voormalig minister Wijers cs. moet nu dus aantonen dat er wel degelijk afgesproken is de centrale uiterlijk 31-12-2003 te sluiten. Maar, verzucht Feenstra (PvdA): “zover had het nooit hoeven te komen, als Wijers met de elektriciteitssector een eenduidige overeenkomst had gesloten.”
Tussenvonnis Rechtbank Den Bosch