Definitief einde Kalkar
De Duitse regering laat een persbericht uitgaan met als kop: “Brueterprojekt SNR-300 wird nicht weitergefuehrt.“ Het is het officiële einde van kweekreactor in Kalkar waarvan de bouw al enige jaren afgerond is, maar de laatste vergunningen bleven maar uit. De Duitse regering heeft “de Belgische en Nederlandse partners gevraagd dit besluit te gedogen en wel onder afzien van welke wederzijdse claims tot compensatie dan ook.“ Hoewel de Belgische regering grote woorden spreekt en een “miljarden-schadevergoeding“ eist (in Belgische Franken koste Kalkar 147 miljard), stelt een nota van de hoogste ambtenaar in juli dat het krijgen van schadevergoeding welhaast een ‘mission impossible’ is: men moet namelijk bewijzen dat de deelstaat Noordrijn-Westfalen misbruik heeft gemaakt van haar bevoegdheden. Maar er is ook niet de indruk dat men de verstandhouding onder druk wil zetten. Nederland laat wel meteen weten in ieder geval geen geld te betalen voor de ontmanteling van de reactor.
Er circuleren de volgende jaren veel plannen wat te doen met de ruïne: opslagplaats voor kernnafval, ombouw tot conventionele centrale of afbreken en weer weiland van maken? Of toch gewoon het hele terrein zoals het is verkopen?
Er is nog veel gedoe wat te doen met het plutonium (het is eigendom van de SBK, dus Nederland krijgt haar deel –gelukkig, vindt iedereen- niet terug), maar uiteindelijk wordt dat in Hanau (Duitsland) opgeslagen en in 2004 naar La Hague (Fr.) vervoerd als de plutonium-opslag gesloten wordt.
Urenco vergunning vernietigd
De uitbreidingsvergunning van Urenco voor 3500t wordt door de Raad van State vernietigd. De vergunning was in mei 1986 aangevraagd en op 17 maart ‘87 verleend. De milieubeweging juicht: het is de eerste keer dat een juridische procedure tegen een kernenergieinstallatie is gewonnen.
De gronden voor vernietiging zijn onder meer: bij de aanvraag zijn bepaalde stukken geheim gehouden, daardoor was de aanvraag niet volledig; ten onrechte zijn bezwaarschriften van politieke partijen niet ontvankelijk verklaard; onvoldoende motivatie dat de aanvraag aan de Europese richtlijnen over stralingsbescherming voldoet; het bedrijf heeft geen rekening gehouden met recente inzichten over milieu en straling. De UCN woordvoerder reageert en verwacht niet dat de uitspraak consequenties heeft voor de fabriek, en ook EZ verwacht geen sluiting. En ja hoor, op 1 juni geeft de minister van EZ (Andriessen) mede namens VROM en SZ een gedoogvergunning en mag de fabriek gewoon blijven draaien.
Staat garant voor 5 miljard
Minister Kok (Financiën) verklaart dat het bedrag waarvoor de Staat zich garant stelt in geval van een kernongeval verhoogd wordt van 1 miljard naar 5 miljard gulden. Nederland zal zich ook internationaal inzetten om dat maximumbedrag te verhogen.
Het bedrag waarvoor de exploitanten van kerninstallaties aansprakelijk zijn wordt verhoogd van 100 naar 500 miljoen. Dit blijft een subsidie voor de nucleaire industrie. Maar ook 5 miljard is absoluut onvoldoende voor de (economische) schade van een groot kernongeval.
Gestuntel rond inspraakprocedures
Brief van Minister van Milieu (Alders) aan de Tweede Kamer, waarin hij schrijft dat de resultaten van de inspraakronde TOR uit 1987 “erg tegenvallen“ en de doelstellingen van de inspraakprocedure niet gehaald zijn. Hij gaat nu de al in 1988 door Nijpels aangekondigde nieuwe ronde organiseren. In een brief aan het Inter Provinciaal Milieubeheer schrijft hij later dat jaar: “Naar mijn mening is de discussie in de voorgaande procedure teveel gefixeerd geweest op de eventuele nadelen van het in de diepe ondergrond opbergen van radioactief afval.”
Alders heeft nu vier milieuorganisaties benaderd, die een overzicht maken van de controverses. Daar moet dan in juni een studiedag over komen. Van de milieuorganisaties die hij heeft benaderd, heeft, zo stelt Alders, de Stichting Natuur en Milieu “medewerking toegezegd.“ Maar SNM laat vervolgens aan de Kamer weten helemaal geen medewerking te hebben toegezegd. Als dan midden mei de PvdA-fractie aan Alders vraagt waarom hij “denkt te moeten afwijken van de door zijn voorganger beloofde brede maatschappelijke inspraakprocedure“ en waarom hij een studiedag wil, is die studiedag in juni van tafel.
Dodewaard-transport staat klaar
De FNV krijgt van de milieuminister (Alders) te horen dat een bij de KEMA gereed staand transport met kernbrandstof bestemd voor Sellafield uitgesteld zal worden. Het transport met kernbrandstof uit Dodewaard zal, zo is de bedoeling per trein naar Duinkerken gaan en vandaar per boot naar de opwerkingsfabriek in Sellafield. Omdat er echter steeds meer kritiek op de gevaren van die transporten komt, wil de minister eerst onderzoeken of het niet mogelijk is dat de overtocht gaat met een speciaal voor dat doel beveiligd schip. De FNV heeft gedreigd het transport te gaan boycotten. Op 9 december geeft minister Alders toestemming de transporten te hervatten; hij ziet geen aanleiding te transporten te verbieden.
SEP: Dodewaard langer open
De elektriciteitsproducenten verenigd in de SEP willen de centrale in Dodewaard langer open houden, minimaal tot 2002. Dit staat in het Elektriciteitsplan 1993-2002. In het vorige E-plan van twee jaar eerder was de sluitingsdatum al opgeschoven tot 1997. Binnen de regeringscoalitie is de PvdA fel tegen langer openhouden, maar naar verwachting zal pas volgend jaar een discussie binnen de regering starten. Ruim 100 mensen demonstreren op 20 juli bij de centrale tegen de plannen van de SEP om de centrale langer open te houden.
ECN/Euratom: geen conversie HFR
De ECN en Euratom zijn niet van plan de HFR om te bouwen zodat de reactor ook op laagverrijkt uranium kan draaien. Dit zeggen ze nog weer eens naar aanleiding van vragen in het Europees Parlement. De VS heeft als beleid dat het gebruik van HEU zoveel mogelijk beperkt moet worden, en volgens Amerikaans onderzoek is het mogelijk dat de HFR omschakelt. De ECN en Euratom vinden van niet: het kan niet en kost te veel geld, zeggen ze. En verder moeten ze dan nieuwe vergunningen aanvragen waar bezwaar tegen gemaakt kan worden. De VS levert nog wel HEU, maar is sinds eind 1988 gestopt met terugname van splijtstof, voornamelijk wegens problemen met de vergunning van Savannah River. Er is onduidelijkheid over wat dat betekent voor de ruimte in het koelbassin.
Geheim thorium verdrag: nu nog steeds mogelijk
Zoals nu blijkt door onderzoek voor een proefschrift heeft Nederland in 1945 alle thorium (-houdende gronden) in toenmalig Nederlands Indie verkocht aan Groot-Brittannië en de VS. Het verdrag verviel (noodgedwongen) met de onafhankelijkheid van Indonesië. Volgens de Minister van Buitenlandse Zaken is het nu nog steeds mogelijk geheime verdragen af te sluiten “als het landsbelang daarom vraagt.“
Inspraak over criteria opslag
Minister Alders (VROM) kondigt aan alsnog een inspraakronde over de opslag-criteria te houden. Nadat in juni de studiedag niet doorging, stuurt hij eind augustus een uitnodiging voor een studiedag op 12 september (in Utrecht), maar de uitgenodigde milieuorganisaties weigeren mee te doen: te weinig tijd om overleg te plegen met de achterban. De Tweede Kamer stelt opnieuw vragen over de gevolgde procedure en Alders besluit alsnog tot een inspraakronde. Voor de geplande studiedag op 12 september wordt door VROM wel een informatiepakket uitgebracht, waarin voor het eerst de term ’terughaalbaarheid’ wordt gebruikt. Omdat deze term staat onder de kop ‘Onbeantwoorde vragen’ wordt hier in eerste instantie weinig aandacht aan besteed, men gaat er van uit dat het regeringsstandpunt geen ‘onbeantwoorde vraag’ zal zijn.
SEP akkoord met modificatie
De aandeelhouders van de SEP gaan akkoord met het ‘modificeren’ van de kerncentrale in Borssele, noodzakelijk om te voldoen aan de veiligheidseisen verbonden aan de vergunning. Voor het verbeteren van de veiligheid denkt de EPZ ongeveer f 350 - 400 miljoen nodig te hebben. Het gaat om een 16-tal wijzigingen en aanpassingen, voor het grootste deel aanbevelingen uit het IAEA OSART-rapport uit begin 1987. De verbeteringen bestaan uit een reserve regelkamer, verbeteren van de brandveiligheid, het scheiden van noodsystemen, nieuwe leidingen, het oppompen van grondwater voor noodkoeling, etc. De modificatie moet in 1994 afgerond zijn. Voor de aandeelhouders is de investering voor de relatief korte periode dat de centrale nog in bedrijf zal zijn (tot en met 2003) geen probleem.