Pechiney, de aluminiumsmelter waarvoor de kerncentrale in Borssele feitelijk is gebouwd, wordt opnieuw ‘gematst’ in de kosten voor elektriciteit. Een arbitrage commissie geeft Pechiney gelijk in haar klacht tegen nutsbedrijf Delta (voor helft eigenaar kerncentrale) over het doorberekenen van de verwerkingskosten van radioactief afval. Het bedrijf vindt het onterecht keer op keer achteraf te worden geconfronteerd met prijsverhogingen. De uitspraak, na jarenlange onenigheid, betekend dat het Franse bedrijf de rekening van Delta van f 150 miljoen niet (helemaal) hoeft te betalen. Hoe groot de kostenbesparing is wordt niet bekend gemaakt. Pechiney betrekt tweederde van de stroom geproduceerd in de centrale en betaalt tussen de 4 en 6 ct per kilowattuur (precieze prijs is geheim). ‘Gewone’ grootverbruikers betalen ongeveer 10 ct en kleinverbruikers ongeveer 25ct voor de zelfde stroom. Het contract met Pechiney voor de levering loopt op 1 april 1996 af.

De dag van de waarheid voor Borssele. Nadat op 9 november al de Vaste Kamercommissie van Economische Zaken gepraat heeft over de modernisering, de investering van f 467 miljoen en het langer openblijven van de centrale, is nu de stemming in de plenaire vergadering van de Tweede Kamer. De inzet van minister Wijers is modificatie en langere bedrijfstijd tot 2007. Omdat coalitiepartij (en de partij van minister Wijers) D66 bij haar standpunt tegen de modernisering en langer openhouden blijft, is de uitkomst van de plenaire stemming onduidelijk, al lijkt van te voren een minimale meerderheid voor langer openhouden. Twee van de drie coalitiepartijen (PvdA, D66, VVD) zijn tegen het voorstel van het Kabinet. Het debat op 15 november eindigt onduidelijk: D66 dient een motie in (opgevat als een handreiking naar de eigen minister) om met de SEP te overleggen of de modificatie goedkoper kan en daardoor sluiting per 2004 toch mogelijk blijft. Maar bij de belangrijkste motie, die van GroenLinks (die heel globaal is opgesteld en het kabinet “verzoekt af te zien van de voorgestelde bedrijfstijdverlenging”), staken op 22 november de stemmen: 73-73; drie leden van PvdA zijn op werkbezoek en iemand is net ontslagen uit ‘t ziekenhuis en afwezig. Bij de uiteindelijke hoofdelijke stemming de volgende dag krijgt de GroenLinks-motie toch een meerderheid: 77 voor en 73 tegen.
Dit betekent “in de geest van de motie“ en volgens veel mensen de snelle sluiting van de centrale omdat de investering van f 467 miljoen niet terug verdiend kan worden tot 2004 en dus niet economisch rendabel is. Maar meteen zijn er ook al andere interpretaties.

In 1994 hebben zich in de Nederlandse kerncentrales 23 storingen voorgedaan: 17 in Borssele, 6 in Dodewaard. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1994 van de Kernfysische Dienst publiceert op 25 augustus 1995.

De Derde Energienota (1996) van EZ-minister Wijers (Kabinet Kok-I) betekent ook een trendbreuk: enerzijds omdat gesteld wordt dat er geen sprake is van schaarste, maar dat de nota noodzakelijk is door de veranderde verhouding tussen economie en milieu en de politieke wens concrete stappen te zetten naar een duurzame energiehuishouding. Daarnaast “nopen internationale ontwikkelingen in de richting van meer marktwerking en globalisering tot een heroriëntatie op de rol van de overheid bij het energiebeleid.“ Wijers ontwikkelt een tweesporenbeleid: duurzame energiehuishouding en meer marktwerking (waar hij een groot voorstander van is).
Er worden ook concrete doelen benoemd: 30% energiebesparing in de komende 25 jaar en van de hele energieproductie moet in 2020 10% duurzaam geproduceerd worden (voor elektriciteit betekent dat 30%). Verder moet de overheid meer ruimte geven aan de markt.
Nieuw vermogen zal vooral gericht zijn op schone technologie, alhoewel er ruimte blijft voor nieuw kolenvermogen. De bouw van nieuwe kerncentrales in de komende jaren is niet aan de orde. Door onderzoek wordt evenwel de mogelijkheid opengehouden om in de volgende eeuw desgewenst “op de trein te kunnen stappen.“
In aanloop naar de energienota laat Wijers weten niet te willen tornen aan de afgesproken sluitingsdatum van Borssele (1-1-2004). CDA en VVD willen “het verbod over nadenken over kernenergie“ opheffen, en vinden dat de regering “het lef moet hebben“ het een jaar daarvoor genomen besluit te herzien.
Omdat de rol van de overheid anders wordt en meer ruimte gegeven moet worden aan de markt, is er, volgens de minister, ook niet de noodzaak voor uitgebreide energienota’s. De algemene ontwikkelingen op de energiemarkt zouden iedere vier jaar moeten worden geanalyseerd in een Energiebericht. Maar, omdat de Kamer dat te bescheiden vindt, het lijkt te veel op ‘weerbericht’, wordt er ‘Energierapport’ van gemaakt.
In maart, bij het kamerdebat over de Energienota, stelt Wijers 19 miljoen beschikbaar voor kernenergieonderzoek, maar schrapt geld voor PINC (Programma Instandhouding Nucleair Competentie). De coördinator van PINC doet een dringend beroep op de Kamer omdat anders Nederland “in de toekomst niet meer op een rijdende trein kan springen.“