- Kerncentrales:
- Bestaande (of gesloten) kernenergiecentrales
- Borssele:
- (discussie over en realisering van) kernenergiecentrale op deze specifieke locatie
Ook eerste transport na jaren uit Borssele
Het eerste transport sinds jaren uit de kerncentrale Borssele naar de opwerkingsfabriek in La Hague vertrekt, maar niet onopgemerkt. ‘s Morgensvroeg lukt het zes activisten om op de koepel van de kerncentrale te klimmen. Maar dat kan het transport niet hinderen. Eerst een traject van 2 kilometer over de weg naar een rangeerterrein waar de container op de trein wordt geladen. Andere activisten die zich aan de rails hebben vastgemaakt lukt het ‘s middags wel om het transport op te houden. Maar uiteindelijk zorgt de enorme politiemacht ervoor dat het Nederland kan verlaten: totaal 22 arrestaties. Ook in Frankrijk zijn nog acties tegen het transport. Op 8 februari stemt de gemeenteraad van Borssele in met een noodverordening voor grote gebieden van de gemeente in verband met de transporten Het verst gaat art. 6: “Het is een ieder, die blijkens gedrag, kleding, uitingen of andere feiten en omstandigheden kennelijk wil deelnemen aan een blokkade van het transport verboden zich te begeven binnen het in artikel 2 bedoelde gebied.” Op 22 februari verbiedt de rechtbank in Middelburg Greenpeace actie te voeren tegen de transporten. Andere groepen roepen daarna op juist rond de transporten van zich te laten horen.
Sluiting Borssele per 2003 onzeker na besluit Raad van State
Een maand nadat het kabinet heeft laten weten dat het niet zal zorgen voor vervangend werk voor banenverlies door de sluiting van Borssele, omdat Zeeland sterk genoeg is dat zelf op te vangen, vernietigt de Raad van State de wijziging van de vergunning (sluiting op 31-12-2003) van de kerncentrale op procedurele gronden. De Afdeling bestuursrechtspraak stelt dat de intrekking van de vergunning per 31-12-03 door de regering onvoldoende gemotiveerd is. Er gloort hoop voor de voorstanders van kernenergie. De EPZ had zelf geen bezwaar aangetekend, men voelde zich gebonden aan het akkoord met het kabinet, maar inmiddels is er sprake van “voortschrijdend inzicht“ en men voelt er niets voor de centrale te sluiten. De nieuwe elektriciteitswet van 1998 geeft de stroombedrijven beduidend meer macht dan vroeger en heeft de politiek veel zeggenschap ontnomen. Er gelden nu de regels van de Europese markt.
Ministers reageren luchtig: het gaat om een formele afwijzing waar wel een mouw aan te passen zal zijn. Juristen van VROM zijn onmiddellijk aan het werk getogen om, overeenkomstig het kabinetsbeleid, de centrale alsnog buiten bedrijf te kunnen stellen, laten ze weten. De politiek laat in een reactie weten aan sluiting vast te houden, er is nog steeds een kamermeerderheid: PvdA, D66, GroenLinks, RPF en SP. De VVD komt met de verwachting dat de Nederlandse Staat misschien wel een schadeclaim (“die in de miljarden loopt”) te wachten staat als er nu nog tot sluiting per 31-12-03 wordt besloten. EPZ wil al met het Rijk overleggen wat er moet gebeuren met het afval als de centrale langer openblijft, omdat het opwerkingscontract eind 2003 afloopt. Stoppen met opwerken kan een optie zijn, maar wie betaald dan de opslagbunker?
Opwerkingstransporten minder geheimzinnig
EPZ laat weten dat ze voortaan de datum, de route en manier van transporteren bekend maakt van de splijtstofstaven uit Borssele naar de opwerkingsfabriek in La Hague (Frankrijk). “Zo kan de bevolking daar kennis van nemen,” zeggen ze trots op de nieuwe openheid. Maar die ‘nieuwe openheid’ is volgens Greenpeace gewoon afgedwongen door uitspraken van de Raad van State en door Belgische burgemeesters die geen geheime transporten meer over hun grondgebied willen. Op 2 september 2003 heft EPZ de openheid weer op: “we zien het nut van de aankondigingen niet meer in.” Dat door de aankondiging actiegroepen weten dat er transporten rijden heeft niet meegespeeld: “dat weten ze toch wel.”
Kabinet: KCB gewoon dicht eind 2003
Het kabinet houdt eensgezind vast aan de in 1994 met EPZ gemaakte afspraak dat Borssele uiterlijk op 31 december 2003 moet worden gesloten. EPZ zal er op worden gewezen dat het Rijk en de elektriciteitssector een afspraak hebben gemaakt: de kerncentrale mag moderniseren, gaat dicht op 31-12-2003 en het Rijk betaald f 70 miljoen. “Die afspraak staat nog steeds.” EPZ kan een uitnodiging verwachten voor een gesprek. EPZ laat eind mei weten “er niet over te peinzen“ om de centrale vervroegd dicht te doen. “Daar hebben we geen enkel belang bij,” waarop het kabinet laat weten desnoods met een wet de sluiting af te dwingen.
Rechtzaak tegen EPZ voor sluiting KCB per 2004
De Nederlandse Staat start een rechtzaak tegen EPZ om sluiting van Borssele per 31-12-2003 af te dwingen. De eerste zitting wordt pas rond de zomer van 2001 verwacht, maar langzaam druppelt er meer informatie binnen over eisen. EZ denkt sterk te staan want er zijn duidelijke afspraken gemaakt over sluiting, wil dat EPZ voorbereidingen gaat treffen voor de sluiting en eist een dwangsom van f 2 miljoen voor elke dag dat de centrale langer doordraait. EPZ stelt dat de afspraak is gemaakt met de ondertussen opgeheven overkoepelende organisatie van elektriciteitsbedrijven, de SEP, en voelt zich daaraan niet gebonden. Door de liberalisering heeft de staat niets meer te zeggen over hoe de elektriciteit wordt opgewekt, is hun standpunt. Het schaakspel gaat verder via de media.
Rapportage storingen nucleaire installaties 2000
In 2000 hebben zich in de Nederlandse nucleaire installaties 23 storingen voorgedaan: 12 in Borssele, 4 in de reeds gesloten Dodewaard-centrale. Verder zijn er 7 storingen geweest bij de ECN, HFR, Covra, HOR Delft en Urenco. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 2000 dat de Kernfysische Dienst publiceert op 12 juni 2001.
Kabinet houdt vast aan afbouw kernenergie
In het Vierde Nationaal Milieubeleidsplan (officieel: 'Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid'),van het kabinet wordt onverkort aan de afbouw van kernenergie vastgehouden. Wel heeft de regering uit laten rekenen dat kernenergie een bijdrage aan CO2 reductie kan leveren, maar wijst op het kernafval en de veiligheid. “Zolang die problemen niet zijn opgelost, kan kernenergie geen bijdrage leveren aan een duurzame energiehuishouding.” Het kabinet houdt ook vast aan de sluiting van Borssele in 2003.
Rechtszaak Staat/EPZ begint
Voor de rechtbank in Den Bosch is de zitting van de civiele procedure die de Staat heeft aangespannen tegen de EPZ om de kerncentrale in Borssele te sluiten voor 2004. Terwijl buiten op het plein zowel voor- als tegenstanders van kernenergie demonstreren, hoort binnen de rechter de argumenten aan die al volop in de media zijn uitgespeeld. De EPZ zegt dat er nooit een dergelijke afspraak is geweest, Als er al een afspraak was, was die tussen de Staat en de SEP, maar de SEP was niet bevoegd om EPZ te vertegenwoordigen bij een dergelijke beslissing. Ook de liberalisering maakt dat een dergelijke overeenkomst niet langer geldig zou zijn. Maar dat gaat niet op volgens de landsadvocaat want die liberalisering was al ingezet in 1994 en de bedrijven hadden dat kunnen zien aankomen: er is een afspraak gemaakt en alle partijen stemden daar mee in.
Pleitnota van de landsadvocaat
Pleitnota van de EPZ
Burgemeester: blijf rustig!
De burgemeester van Borsele stuurt een dag voor de verwachte uitspraak van de rechtbank in Den Bosch over de sluiting van Borssele, een vreemde brief naar verschillende actiegroepen, waarin hij “gezien de situatie waarin we ons sinds dinsdag 11 september bevinden“ (de aanval op de Twin Towers in New York) een dringend beroep doet “om op gepaste, rustige en democratische wijze van uw gevoelens en opvattingen blijk te geven.” Opmerkelijk genoeg heeft de directeur van de kerncentrale Greenpeace de dag ervoor publiekelijk opgeroepen geen ‘commando-achtige’ acties te voeren. Greenpeace reageert verbolgen, “het gevaar gaat uit van de kerncentrale, niet van ons”. Pas twee maanden later, begin november, stopt EPZ met het toelaten van bezoekers in de centrale.
Tussenvonnis rechtzaak Staat/EPZ
De rechtbank doet een soort tussenvonnis; ze oordeelt dat er nu nog geen hard bewijs is van een afspraak tussen de Staat en de SEP over de sluiting van Borssele, maar 'stelt de staat in de gelegenheid met meer bewijzen te komen dat er daadwerkelijk afspraken lagen over sluiting voor 31 december 2003'.
Een andere uitspraak van de rechtbank is dat, mocht bewezen kunnen worden dat er wel degelijk afspraken zijn gemaakt de andere argumenten van de huidige eigenaar van de centrale - als zouden eventuele afspraken niet meer gelden onder Europese wetgeving en een geliberaliseerde markt en als zou de SEP de EPZ niet hebben mogen vertegenwoordigen - ongeldig zijn. Voormalig minister Wijers cs. moet nu dus aantonen dat er wel degelijk afgesproken is de centrale uiterlijk 31-12-2003 te sluiten. Maar, verzucht Feenstra (PvdA): “zover had het nooit hoeven te komen, als Wijers met de elektriciteitssector een eenduidige overeenkomst had gesloten.”
Tussenvonnis Rechtbank Den Bosch