- Argumenten en twijfel:
- publieke discussie en/of twijfel over veiligheid, straling, broeikas, rampenplannen, proliferatie, aansprakelijkheid, etc. Deze inhoudelijke discussies worden maar minimaal weergegeven in deze chronologie
OSART-Dodewaard naar Kamer
Het rapport van het OSART team wordt aangeboden aan de Tweede Kamer. Het Operational Safety Review Team van de IAEA heeft de veiligheid van de centrale in Dodewaard onder de lopen genomen tijdens hun bezoek 27 april tot 15 mei. Een persbericht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vertaald de IAEA conclusie: “De bedrijfsveiligheid van de kerncentrale in Dodewaard benadert een hoog-niveau."(in het rapport zelf staat ‘a higher level’) "Het personeel doet nauwgezet en toegewijd zijn werk en de installatie verkeert in goede staat van onderhoud.“ Toch, zo zegt het IAEA na al die lovende woorden, moet het personeel beter getraind worden, moeten procedures verder ingevuld worden, bezetting van de wacht in de regelkamer geformaliseerd worden, en een automatische blokkering van de lozing bij overschrijding van de normen aanbevolen. Het GKN wordt gevraagd een uitgebreid werkplan op te stellen. Milieudefensie zegt geschrokken te zijn van het rapport omdat daarin alleen rekening gehouden wordt met ongelukken waarbij weinig radioactiviteit vrijkomt. Als er bij een ongeluk grote hoeveelheden radioactiviteit vrijkomt zijn de veiligheidsmaatregelen onvoldoende. Uiteindelijk verklaart de Raad van State in maart 1988 Milieudefensie niet-ontvankelijk; alleen een burgemeester mag om de sluiting van een kerncentrale vragen. De RvS behandelt de zaak niet inhoudelijk en blokkeert daarmee “de meest logische rechtsgang om de sluiting van een bestaande kerncentrale op grond van nieuwe wetenschappelijke gegevens te bewerkstelligen”, zegt Milieudefensie in een reactie. Doordat de Afdeling Geschillen van Bestuur van de RvS een fout heeft gemaakt bij de publicatie van de uitspraak zal in 1989 de Raad van State alsnog inhoudelijk de zaak bekijken.
36 maatregelen nodig voor verhoging veiligheid
Het Duitse GRS (Gesellschaft für Reaktorsicherheit) heeft in opdracht van de Nederlandse regering de veiligheid van Dodewaard en Borssele onderzocht. Het is een van de rapporten in het project Herbezinning Kernenergie, naar aanleiding van Tsjernobyl. De GRS adviseert voor Borssele 15 en voor Dodewaard 21 maatregelen, die vele tientallen miljoenen guldens kosten en warvoor de centrales ws. een jaar stil moeten liggen. Toch concludeert de Kernfysische Dienst dat de centrales veilig zijn, al doen ze wel een aantal aanbevelingen om die veiligheid te vergroten. Milieudefensie concludeert dat het dan logisch is, gezien de kosten en de duur van de reparaties en de ouderdom van de centrales, om ze definitief te sluiten.
Gevolgen van groot ongeluk
Het Kabinet stuurt opnieuw een aantal rapporten naar de Kamer in het kader van het project ‘Herbezinning Kernenergie’. Het zijn onderzoeken van het ECN over de gevolgen van een groot ongeluk: over aantallen slachtoffers (“geen directe doden, op korte termijn, bij ongunstige weersomstandigheden tussen 0-1000, op lange termijn neemt de kans om aan kanker te overlijden toe“) en over de economische schade na een groot ongeluk (“f 16 miljard, tenzij Rotterdam getroffen wordt door ongeluk in kerncentrale Moerdijk, dan f 30 miljard.“) Er is veel kritiek: de gevolgen worden enorm onderschat.
Mariniers binnen 7 minuten bij brandstof-kluis
Op verzoek van EZ, gaat het Korps Mariniers de beveiliging van de HFR testen. Enkele tientallen mariniers nemen deel aan de ‘terreuractie’ en zijn binnen 7 minuten bij de kluizen met het hoogverrijkt uranium in het hart van de HFR. Het HEU van de HFR wordt vaker genoemd als belangrijk doelwit van terroristen die op zoek zijn naar splijtstof. De VS pleit al veel langer voor conversie naar laagverrijkt uranium, dat veel minder geschikt is voor kernwapens. Nederland is daar nog steeds niet van plan dat te gaan doen. In eerste instantie spreekt de minister van een ‘routine’ controle, maar een overval van met zware wapens voorziene mariniers (en waarbij zware ruiten met bijlen worden ingeslagen) is nog nooit eerder gebeurd.
Rampenplan voor Borssele
Er wordt (eindelijk) een rampenplan voor de omgeving van de kerncentrale in Borssele gepresenteerd; het is de regionale uitwerking van het Nationaal Plan Kernongevallenbestrijding. ‘Eindelijk’, omdat sinds het opstarten van de centrale in 1973 het ontbreken van een rampenplan een belangrijk kritiekpunt is geweest. En hoewel er in 1987 een rampenplanoefening is geweest, viel daar nogal wat op aan te merken. Ook op dit plan, overigens. Bij het scenario als gevolg van het ernstigste ongeluk (hoewel de kritiek is dat het nog lang niet het ernstigst denkbare ongeluk is), worden alleen mensen binnen een cirkel van 5 km geëvacueerd. Tussen 5-10 km worden jodiumtabletten uitgedeeld en in een cirkel tussen 10-20 km moet iedereen binnen blijven en deuren en ramen gesloten houden. Critici zeggen dat na Tsjernobyl wel aangetoond is dat die 5km zone veel te weinig is, en minstens 30 km zou moeten zijn. Er is ook geen rekening gehouden met het uitbreken van paniek, het op de hoogte stellen van een ongeluk is te weinig uitgewerkt en de tijd die men na het bekend worden van een ongeval heeft voor het nemen van maatregelen wordt veel te rooskleurig voorgesteld.
GKN 25 jaar oud
De GKN bestaat 25 jaar en op een symposium wordt de lofzang gezongen over het ontwerp van de centrale in Dodewaard en hoe die model zal gaan staan voor de nieuwe generatie passief-veilige reactoren.. ‘Inherent veilig’ worden ze ook graag genoemd, maar Arnold, directeur Dodewaard, zegt: ”Inherent veilig bestaat niet en zal ook nooit bestaan“ Hij veronderstelt wel dat de passief veilige centrale, gebaseerd op Dodewaard, (de SBWR) vanaf 1995 in productie zal worden genomen. Optimisme is ook te horen over de kansen om kerncentrales te bouwen: “Kernenergie draagt bij tot een schoner milieu“ wordt veelvuldig gehoord als antwoord op een grotere aandacht voor milieuproblemen in de samenleving.
Wereld zonder Nederland, meer CO2 uitstoot
Mondeling overleg over inventarisatie van studie en onderzoek naar kernenergie, zegt de minister van EZ (Andriessen) een paar vreemde zaken: hij kan het zich niet voorstellen dat Nederland het in 2000 zonder kernenergie kan doen, en de bewindsman “wees erop dat, als nergens ter wereld kernenergie werd toegepast, er 9% meer CO2 zou zijn, en dat, als er geen Nederland op de wereld zou zijn, er 1% meer CO2 zou zijn.“
‘Borssele kan wèl ontploffen’
Er ontstaat ongerustheid over de veiligheid van Borssele door een artikel in Energiespectrum waarin gesteld wordt dat het onduidelijk is wat er gebeurt als er opeens veel koud water in de reactorkern gepompt wordt en dat dat tot schade van de reactorkern kan leiden, zelfs tot een ontploffing. In antwoorden op Kamervragen stelt minister van Sociale Zaken De Vries dat hij geen reden ziet om de centrales te sluiten, maar “nadere analyse zou moeten uitwijzen of effecten voor de werknemers en bevolking kunnen optreden.“ Iets wat tot nu toe altijd duidelijk leek. Een PvdA-motie eind januari voor sluiting van Borssele wordt alleen door GroenLinks gesteund.
Staat garant voor 5 miljard
Minister Kok (Financiën) verklaart dat het bedrag waarvoor de Staat zich garant stelt in geval van een kernongeval verhoogd wordt van 1 miljard naar 5 miljard gulden. Nederland zal zich ook internationaal inzetten om dat maximumbedrag te verhogen.
Het bedrag waarvoor de exploitanten van kerninstallaties aansprakelijk zijn wordt verhoogd van 100 naar 500 miljoen. Dit blijft een subsidie voor de nucleaire industrie. Maar ook 5 miljard is absoluut onvoldoende voor de (economische) schade van een groot kernongeval.
SEP akkoord met modificatie
De aandeelhouders van de SEP gaan akkoord met het ‘modificeren’ van de kerncentrale in Borssele, noodzakelijk om te voldoen aan de veiligheidseisen verbonden aan de vergunning. Voor het verbeteren van de veiligheid denkt de EPZ ongeveer f 350 - 400 miljoen nodig te hebben. Het gaat om een 16-tal wijzigingen en aanpassingen, voor het grootste deel aanbevelingen uit het IAEA OSART-rapport uit begin 1987. De verbeteringen bestaan uit een reserve regelkamer, verbeteren van de brandveiligheid, het scheiden van noodsystemen, nieuwe leidingen, het oppompen van grondwater voor noodkoeling, etc. De modificatie moet in 1994 afgerond zijn. Voor de aandeelhouders is de investering voor de relatief korte periode dat de centrale nog in bedrijf zal zijn (tot en met 2003) geen probleem.