- Acties:
- activiteiten tegen kernenergie (-objecten). In geen geval volledig. Zie voor een veel uitgebreider overzicht de site van Laka.
Afvalopslag in Velsen?
De Staat koopt (voor ongeveer f 4 miljoen) een terrein van 1 hectare op het industrie gebied ‘Meerweiden’ in Velsen voor de opslag van LAVA en MAVA. De burgemeester spreekt van een “volslagen overval.“ Tot de aankoop wordt besloten om te voorkomen dat er weer gedumpt moet gaan worden Er wordt ook meteen een bouwvergunning aangevraagd en de minster spreekt in het Kamerdebat op 25 januari van een ‘bijna zekerheid’ dat dumpen onnodig is. Echter, meteen na het bekend worden van de koop, wordt op 11 december door ongeveer 2000 mensen gedemonstreerd tegen de opslag daar. In de brochure die huis aan huis wordt verspreidt staat dat deze locatie na grondig onderzoek is gekozen “waarbij alternatieven minder geschikt werden bevonden.“ In de brochure wordt niet één keer vermeld dat het meeste afval afkomstig is uit kerncentrales. Tien dagen later valt er volgens minister Winsemius al wel te praten over alternatieve locaties. De gemeente wil via het wijzigen van het bestemmingsplan opslag onmogelijk maken en ook 5 hectare naast het terrein aankopen om uitbreiding te bemoeilijken.
Geen dumping maar tijdelijke opslag bij ECN
De gemeenteraad van Zijpe gaat akkoord met opslag van radioactief afval (LAVA en MAVA) op het ECN-terrein voor een periode van 5 jaar, met eventueel mogelijkheid tot verlenging van nog eens 5 jaar. De gemeenteraad had in mei 1981 nog een motie aangenomen de opslag niet verder uit te breiden, maar nadat minister Winsemius en de provincie Noord-Holland, de ECN hadden genoemd als beste locatie, ging de ECN snel akkoord. De gemeente komt hierdoor onder zware druk te staan en gaat uiteindelijk akkoord. Hiermee is het dumpen van het afval in zee definitief van de baan en kan er gezocht worden naar een andere locatie. Velsen valt af. De reguliere raadsvergadering 2 dagen eerder was niet doorgegaan omdat de raadszaal door antikernenergie activisten was bezet.
Nucleaire transporten naar Urenco
Twee keer per week rijden er transporten (3 á 4 vrachtwagens) met UF6 van Rotterdam naar de verrijkingsfabriek in Almelo. Uraniumhexafluoride (UF6) is een licht radioactief, maar zeer giftig, gas. Om uranium te kunnen verrijken door middel van ultracentrifuge zoals in Almelo gebeurt, moet het een gas zijn. De transporten komen uit Springfields (Groot-Brittannië) en worden door gewone personen-ferries het drukbevaren Kanaal over vervoert.
Op de snelweg bij Apeldoorn en later vlak voor de Urenco-fabriek in Almelo worden de vrachtwagens, die niet door politie worden begeleid, geblokkeerd door in totaal ongeveer 150 activisten. Tegelijkertijd komen twee brochures uit, een over nucleaire transporten in Nederland, wat, waar en hoeveel, en de tweede (Uraniumhexafluoride. Snel weg van de weg) over de gevaren van UF6. Een half jaar later zinkt het schip de Mont Louis met aan boord containers UF6, na een aanvaring op de Noordzee.
Terreinbezettingen Dodewaard en UCN
In Dodewaard wordt door een groep van 225 mensen geprobeerd het terrein van de kerncentrale te bezetten. Om op het terrein te komen, moet men door twee rijen hekken (waar honden tussen kunnen lopen), een NATO-prikkeldraad versperring en daarvoor al over een laag hekje en door zo'n 5 meter brede strook met ingegraven scherpe stalen punten waar je slechts heel langzaam en voorzichtig doorheen kunt slalommen. Zover komen de meeste van de ruim 225 actievoerders die morgen tegen zessen echter niet. De schijnwerpers op het terrein gaan aan en daar achter zijn de schimmen van ME'ers te ontwaren. Gelijktijdig komt er van achteren een groep ME'ers die iedereen insluit!
Met een kleinere groep (70 mensen) lukt het op 2 maart wel om door de dubbele rij, elektronisch beveiligde hekken op het UCN-terrein te komen. De demonstranten lopen over het terrein naar de hoofdpoort waar spandoeken worden opgehangen, waarna iedereen het terrein weer verlaat. Dan krijgt de inmiddels aardig gegroeide politiemacht alsnog de opdracht om zoveel mogelijk mensen te arresteren. Mensen worden in politiebusjes gesleurd, busjes worden in de stad achtervolgd en klemgereden. Volkomen willekeurig worden 24 mensen gearresteerd maar van 17 mensen kan niet bewezen worden dat ze op het UCN-terrein zijn geweest en worden vrijgelaten. Zeven mensen blijven in voorarrest en worden in een snelrecht procedure veroordeeld tot gevangenisstraffen van ongeveer de duur van het voorarrest.
Inbraak bij Economische Zaken
Zonder twijfel een van de meest spraakmakende antikernenergie-acties uit de periode na Dodewaard '81, vindt plaats in de nacht van 20 op 21 juni in Den Haag. In het ministerie van Economische Zaken wordt ingebroken op de afdeling van 't Directoraat-Generaal voor Energie. Zes postzakken papier 'verhuizen', zakken vol dossiers, brieven, notulen, notities, agenda's, etc. De groep die de diefstal pleegt noemt zich 'De Wraak van Jhr. Mr. De Brauw', naar de voorzitter van de stuurgroep die de Brede Maatschappelijke Discussie organiseerde. De Brauw had zich 'teleurgesteld' uitgelaten toen bleek dat het kabinet, ondanks de duidelijke uitslag van de BMD, van plan was om kerncentrales te gaan bouwen.
Een paar dagen na de inbraak komt al de eerste onthulling: de kernenergie-lobby pleit voor deelneming in de bouw van een tweede snelle kweekreactor. Als er niet snel een positief besluit daar over genomen wordt, zal de nucleaire industrie orders mislopen voor onderzoek en bouw. Hoewel het kabinet dit voorstel liever niet in de Tweede Kamer aan de orde stelt, een meerderheid is waarschijnlijk tegen, reserveren ze al wel geld voor een onderzoeksprogramma en zetten daarmee de Kamer buitenspel.
Uit de volgende serie documenten (gepubliceerd in Bluf! 11-7) blijkt dat de minister van Economische Zaken Van Aardenne en Van Agt, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, onderling al hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden Milieudefensie eist naar aanleiding hiervan de heropening van het Kamerdebat over de bouw van nieuwe kerncentrales, omdat deze brief nog vóór dat debat is geschreven en goedgekeurd werd door Van Aardenne. CDA en VVD vinden de uitlatingen weliswaar ongelukkig, maar zien geen aanleiding in heropening van het Kamerdebat. In hetzelfde nummer van Bluf! een onthulling over een 'blanco-cheque' van Van Aardenne aan de Hoogovens-dochter Aldel: f 500.000.000,- extra steun en de garantie dat de kosten van een eventuele sluiting door de staat betaald zullen worden. Van Aardenne bijt vervolgens van zich af, door het publiceren van de gestolen stukken een 'schandelijke zaak' te noemen: “Ik meen dat de kranten er goed aan hadden gedaan als ze dat materiaal niet gepubliceerd hadden (...) Het is een aansporing om meer Watergate's in Nederland te krijgen en dan heb je mooi nieuws.“
De derde serie onthullingen (gepubliceerd 25-8) gaan over pogingen om de inspraak procedures te vermijden/versnellen met de betrekking tot de bouw van kerncentrales. Daarbij wordt het duidelijk dat de voorlichters in het rondreizend PKB-circus (Planologische Kern Beslissing) van 2 t/m 6 september, f 1500,- per avond (exclusief reis- en verblijfkosten) verdienen. Hoewel Winsemius (de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) blijk gaf van zijn ontsteltenis dat hij was gepasseerd in afspraken tussen staatssecretaris Van Amelsfoort en het Industrie en Havenschap Moerdijk over het opslaan van afval aldaar, wordt uit vertrouwelijke notities duidelijk dat hij van die afspraken wel degelijk op de hoogte was en dat zelfs een gedeelte van het geld (20 miljoen) van zijn ministerie afkomstig is.
Verder gaan er nog onthullingen over de gasprijzen-politiek, de aanbeveling om meer aardgas te exporteren omdat dat de komst van meer kerncentrales noodzakelijk maakt, en over de afspraken rond de orders voor de nieuwe centrales met Frankrijk, die bereid zouden zijn het afval uit Borssele en Dodewaard op te slaan. Die geheime contacten zijn echter door het uitstellen van de bouw in verband met Tsjernobyl (april '86) afgebroken, aldus een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken later.
PKB-avonden vol protesten
Van 2 t/m 6 september zijn er inspraakavonden voor de Planologische Kern Beslissing in de 5 mogelijke vestigingsplaatsen voor nieuwe kerncentrales. De discussie op die avonden kan niet meer gaan over de vraag óf er kerncentrales gebouwd moeten worden, maar over wat de 'meest geschikte' locatie is om ze te bouwen. Met de BMD nog vers in het geheugen wordt duidelijk dat veel mensen van dit soort inspraak niet gediend is. Bij de avonden in Heinkenszand (Borssele), Zevenbergen (Moerdijk), Noordoostpolder, Den Brielle (Maasvlakte),Uithuizen (Eemshaven) laten in totaal een paar duizend mensen hun ongenoegen blijken. In Den Brielle treedt de politie hard op; een vrouw wordt bewusteloos in een wurggreep afgevoerd en iemand wordt twee tanden uitgeslagen, hetgeen een persfotograaf doet verzuchten: “Als je op een voorlichtingsavond je mond open doet, slaan ze de tanden uit je bek.“ Vijf avonden PKB-inspraak ('een zuiver planologische discussie', wordt elke avond weer geroepen), betekend vijf avonden verzet.
Een maand later is er een terreinbezetting in Moerdijk op de mogelijke locatie voor een kerncentrale. Ruim 700 mensen doen aan de meerdaagse actie mee.
'Stem tegen kernenergie'
Onder het motto ‘Stem tegen Kernenergie’ wordt in Utrecht een grote landelijke actie begonnen. Aanleiding hiertoe is het besef dat met het CDA/VVD-kabinet geen enkele mogelijkheid bestaat voor een andere energiepolitiek. Hoewel men niet de illusie heeft dat met een CDA/PvdA-kabinet alles bereikt is, heeft men hoop dat daar, met enige druk van buitenaf, standpunten te veranderen en te beïnvloeden zijn. Ondanks het feit dat de actie door het ongeluk in Tsjernobyl (26 april) flink opleeft, heeft het toch niet het gewenste resultaat. Na de Tweede Kamerverkiezingen op 25 mei komt er een nieuw CDA/VVD-kabinet. Door vlak na Tsjernobyl hun pro-kernenergie standpunten af te zwakken, nemen ze de ‘Stem tegen Kernenergie’ actie flink wind uit de zeilen.
Onrust Borsele over locatie Covra
De Covra belegt een besloten vergadering met de gemeenteraad van Borssele over hun plannen met het afvalverwerking en –opslag complex op de 29 hectare van de PZEM aangekochte locatie vlak achter de kerncentrale. Vooral het gebrek aan openheid van de Covra, in tegenstelling tot wat beloofd was, zet veel kwaad bloed. Het is de ouverture van veel onrust in het dorp. Als in de zomer van 1987 de bevolking geconfronteerd wordt met de precieze locatie (600 meter van de dorpskern) neemt de onrust nog verder toe.
‘Nooit meer Tsjernobyl, Borssele dicht!’
Eén jaar na het ongeluk met de kernreactor in het Russische Tsjernobyl vindt een 28 uurs blokkade plaats van de kerncentrale in Borssele onder het motto: 'Nooit meer Tsjernobyl - Borssele dicht!“. Zaterdagmorgen om 10 uur begint de 28 uurs blokkade van alle 10 (!) poorten van het complex. Bij het begin zijn ongeveer 2.500 mensen aanwezig, een aantal dat gestadig oploopt. ‘s Nachts breken er bij de kerncentrale felle gevechten uit tussen een groep ‘autonomen’ en de ME. Er vallen veel gewonden onder de laatsten. Zondag om 2 uur wordt de blokkade afgesloten met een demonstratie die (op aandringen van de dorpsbewoners die hun zondagsrust verstoord dreigen te zien) buiten het dorp begint. Ruim 5000 mensen nemen deel waarna de actie afgesloten wordt met een manifestatie op het tentenkamp.
Demonstratie tegen opslag in zout
Een landelijke manifestatie met het motto ‘Opslag in zout? Fout!’ tegen de plannen voor opslag van radioactief afval in zoutkoepels, 2 jaar na Tsjernobyl, trekt in het Drentse Gasselte ruim 3.500 mensen. De afsluitende demonstratie is een saaie wandeling en wordt geregeerd door de 'ordedienst' van de organisatie.
Gasselte was in de jaren zeventig object van zeer grote demonstraties tegen diezelfde opslag (tot 40.000 mensen in 1979).