Borssele: kerncentrale bestaat formeel niet
Een van de formele redenen van de gemeente Borsele geen schadevergoeding te geven aan drie boeren in de omgeving van de centrale wegens waardeverlies van hun landbouwgronden is verrassend: in de rechtspraak is het gebruikelijk dat schadeclaims niet worden gehonoreerd als ze worden ingediend op basis van een nietige bouwvergunning. En omdat bij de bouwvergunning in 1969 door de gemeente geen verklaring van geen-bezwaar is afgegeven is de bouwvergunning ongeldig en staat er dus feitelijk geen gebouw (en kan er ook geen sprake zijn van waardeverlies). Zelfs de VVD vindt dit “niet uit te leggen“ aan burgers die hun opstallen moeten afbreken als ze geen geldige bouwvergunning hebben. Toch gaat de gemeenteraad van Borsele unaniem akkoord met het besluit. Enkele dagen later wordt ook in de GS Zeeland gezegd dat er sprake is van een “formeel niet bestaande kerncentrale”, want ook in het nieuwe bestemmingsplan in 1982 voor het industriegebied, is goedkeuring onthouden aan de bestemming nutsbedrijven, blijkt.
Rapportage storingen in kerncentrales 1989
De Kernfysische Dienst rapporteert op 16 augustus 1990 het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1989. Daaruit blijkt dat er in 1989 in totaal 32 storingen zijn geweest; 25 in Borssele en 7 in Dodewaard. Voor het eerst is er de INES-schaal (International Nuclear Event Scale) aan de hand waarvan de storingen worden beoordeeld. Het is nog een proefperiode voor deze door IAEA en NEA/OECD ontwikkelde methode, “opgesteld om op een consequente wijze de ernst van een storing of ongeval in een kerncentrale te omschrijven.“
Ook nieuwe eigenaar voor Borssele
Nadat Dodewaard in oktober al van eigenaar is verandert wordt nu ook productie sector van de PZEM (o.a. de kerncentrale Borssele) overgedragen aan de EPZ (Elektriciteits-Productiemaatschappij Zuid-Nederland, een fusie van de provinciale bedrijven van Noord-Brabant, Limburg en Zeeland). Volgens de nieuwe Elektriciteitswet uit 1989 moeten productiebedrijven zich bundelen en een minimum productie-capaciteit hebben van 2500MW. Het overdragen van de vergunning in het kader van de Kernenergiewet wordt in de nieuwe Elektriciteitswet in een speciale paragraaf geregeld.
Rampenplan voor Borssele
Er wordt (eindelijk) een rampenplan voor de omgeving van de kerncentrale in Borssele gepresenteerd; het is de regionale uitwerking van het Nationaal Plan Kernongevallenbestrijding. ‘Eindelijk’, omdat sinds het opstarten van de centrale in 1973 het ontbreken van een rampenplan een belangrijk kritiekpunt is geweest. En hoewel er in 1987 een rampenplanoefening is geweest, viel daar nogal wat op aan te merken. Ook op dit plan, overigens. Bij het scenario als gevolg van het ernstigste ongeluk (hoewel de kritiek is dat het nog lang niet het ernstigst denkbare ongeluk is), worden alleen mensen binnen een cirkel van 5 km geëvacueerd. Tussen 5-10 km worden jodiumtabletten uitgedeeld en in een cirkel tussen 10-20 km moet iedereen binnen blijven en deuren en ramen gesloten houden. Critici zeggen dat na Tsjernobyl wel aangetoond is dat die 5km zone veel te weinig is, en minstens 30 km zou moeten zijn. Er is ook geen rekening gehouden met het uitbreken van paniek, het op de hoogte stellen van een ongeluk is te weinig uitgewerkt en de tijd die men na het bekend worden van een ongeval heeft voor het nemen van maatregelen wordt veel te rooskleurig voorgesteld.
Bouw Covra begint
De Raad van State heeft op 19 maart besloten dat de Covra mag beginnen met de bouw van de opslagplaats. Een verzoek om de bouwvergunning te schorsen wordt afgewezen. Er kan nog wel een bodemprocedure worden gestart maar in het geval de vergunning dan vernietigd wordt heeft de Covra laten weten dat risico te nemen en de kapitaalvernietiging te dragen. Op maandag 7 mei gaat de bouw echt beginnen. Het terrein waar de Covra-opslag gebouwd moet worden is omheind. Vanaf vrijdagmiddag wordt er geprobeerd het terrein te bezetten, maar door een overmacht aan politie is dat onmogelijk. Wel wordt een tentenkamp getolereerd buiten de hekken van de Covra. Maandagmorgen wordt om zes uur met een blokkade begonnen van het bouwverkeer. Dat verkeer wordt door de politie op een afstand gehouden en om half acht vertrekken de actievoerders naar Middelburg om het Covra-kantoor daar te blokkeren. In december blijkt dat nog steeds 81,6% van de inwoners van de dorpskernen Borssele, ’s Heerenhoek en Nieuwdorp tegen de Covra-vestiging te zijn. Uiteindelijk besluit de Raad van State in de bodemprocedure in augustus 1992, als de Covra al 7 maanden in bedrijf is, dat de vergunningen niet vernietigd worden.
‘Borssele kan wèl ontploffen’
Er ontstaat ongerustheid over de veiligheid van Borssele door een artikel in Energiespectrum waarin gesteld wordt dat het onduidelijk is wat er gebeurt als er opeens veel koud water in de reactorkern gepompt wordt en dat dat tot schade van de reactorkern kan leiden, zelfs tot een ontploffing. In antwoorden op Kamervragen stelt minister van Sociale Zaken De Vries dat hij geen reden ziet om de centrales te sluiten, maar “nadere analyse zou moeten uitwijzen of effecten voor de werknemers en bevolking kunnen optreden.“ Iets wat tot nu toe altijd duidelijk leek. Een PvdA-motie eind januari voor sluiting van Borssele wordt alleen door GroenLinks gesteund.
Rapportage storingen in kerncentrales 1990
In 1990 hebben zich in de Nederlandse kerncentrales 24 storingen voorgedaan: 18 in Borssele, 6 in Dodewaard. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1990 van de Kernfysische Dienst gepubliceerd op 8 augustus 1991.
SEP akkoord met modificatie
De aandeelhouders van de SEP gaan akkoord met het ‘modificeren’ van de kerncentrale in Borssele, noodzakelijk om te voldoen aan de veiligheidseisen verbonden aan de vergunning. Voor het verbeteren van de veiligheid denkt de EPZ ongeveer f 350 - 400 miljoen nodig te hebben. Het gaat om een 16-tal wijzigingen en aanpassingen, voor het grootste deel aanbevelingen uit het IAEA OSART-rapport uit begin 1987. De verbeteringen bestaan uit een reserve regelkamer, verbeteren van de brandveiligheid, het scheiden van noodsystemen, nieuwe leidingen, het oppompen van grondwater voor noodkoeling, etc. De modificatie moet in 1994 afgerond zijn. Voor de aandeelhouders is de investering voor de relatief korte periode dat de centrale nog in bedrijf zal zijn (tot en met 2003) geen probleem.
Rapportage storingen in kerncentrales 1991
In 1991 hebben zich in de Nederlandse kerncentrales 29 storingen voorgedaan: 23 in Borssele, 6 in Dodewaard. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1991 van de Kernfysische Dienst gepubliceerd op 9 juli 1992.
Eerste fase bouw Covra afgerond
De eerste fase van de bouw van de Covra in Borssele is afgerond: de bouw van het kantoor- en voorlichtingscomplex, afvalverwerkingsgebouw en drie opslagloodsen voor laag- en middenactief afval, elk met een capaciteit van 7000m3 in vaten verpakt afval. Vanaf nu gaat dan ook al het laag- en middelactief van ongeveer 300 klanten rechtstreeks naar de Covra. Tot nu toe ging het onverwerkt afval eerst nog naar de Covra-vestiging op het ECN-terrein. In april ’93 wordt het laatste daar opgeslagen afval naar Borssele vervoerd, waarna die vestiging langzamerhand ontmanteld wordt.
Fase twee is de bouw van twee gebouwen voor de opslag van hoogradioactief afval en het kernsplijtingsafval dat terugkomt van de opwerkingsfabrieken. De eerste fase heeft ongeveer f 100 miljoen gekost en de prijs voor opslag van een 100-liter vat ligt tussen de 1000 en 1500 gulden. Daar zitten dan ook de (onbekende) kosten van de (onbekende) eindopslag in.
Vanaf januari ’93 begint naar verwachting de verwerking (persen en versnijden), het schoonmaken van vloeistoffen en de verbranding van kadavers en vloeistoffen op het complex. Dan moet de vestiging ook officieel geopend worden, maar dat zal vertraagd en uitgesteld worden tot eind ’93. De HABOG (de bunker voor hoog-actief afval) kan naar verwachting 1998 in gebruik worden genomen.