Geen gerechtelijk onderzoek begraven KEMA-afval
Eindelijk stuurt minster Ginjaar (V&M) de langverwachte notitie naar de Kamer over het radioactief afval op het KEMA-terrein. Hoewel er volgens de minister geen dringende redenen zijn het afval te verwijderen, doet het algemeen milieuhygiënisch beleid, namelijk het beperken van het aantal stortplaatsen van afval, hem toch besluiten dat het “ongewenst“ is “dat de begraafplaats van afval op het terrein van de KEMA blijft bestaan”. De KEMA beloofd nog voor het einde van het jaar een opgraafplan te hebben en schat de kosten van het opgraven tussen de half en 1 miljoen gulden. De gemeente (Arnhem) spreekt zich vervolgens uit voor een gerechtelijk onderzoek naar de handelswijze van de KEMA en vraagt vervolgens de Minister zo’n (voor)onderzoek in te stellen. Pas op 15 oktober komt er (na aandringen) een reactie van de minister: er komt geen gerechtelijk onderzoek. Ook de Officier van Justitie beslist in februari 1981 dat er geen gerechtelijk onderzoek komt: opzet is niet bewezen en de overtredingen zijn verjaard.
Wageningen: reactor stilgelegd
In Wageningen promoveert ir. L. Dellaert op onderzoek naar de effecten van straling op erfelijk materiaal van de zandraket (een der kruisbloemigen). Uit het onderzoek blijkt dat door röntgenstraling dezelfde genetische effecten worden veroorzaakt als met neutronen uit de ITAL-reactor. Het bestuur van het ITAL heeft eind 1979 vooral naar aanleiding van het onderzoek, al besloten om de, al langer ter discussie staande, BARN stil te leggen. Dat is in januari dan ook gebeurt.
Kamer voor openhouden bestaande centrales
Bij de behandeling van de ’Nota over het Kernongeval nabij Harrisburg’ in de Tweede Kamer wordt duidelijk dat een meerderheid voor het openhouden van de centrales in Dodewaard en Borssele zijn en de Nederlandse centrales ‘betrouwbaar’ vinden. Binnen de PvdA is ongeveer 1/3 voor sluiting en D66 is voor openhouden onder bepaalde voorwaarden. Daarmee is een motie van de PPR voor sluiten van de centrales waar later over gestemd zal worden, bij voorbaat kansloos.
Kamer krijgt zeer gekuiste versie van Khan-rapport
Het rapport over de Affaire Khan wordt door de regering gepubliceerd. Nog steeds wordt geprobeerd de affaire te bagatelliseren: “De werkgroep heeft niet onomstotelijk kunnen vaststellen dat dr. ir. A.Q. Khan, al dan niet met behulp van anderen, geheime UC-gegevens opzettelijk onder zich heeft genomen en/of heeft medegedeeld aan of het ter beschikking heeft gesteld van een buitenlandse mogendheid.“ Al is het, wordt wel meteen gesteld, “aannemelijk dat Pakistan via Khan in het bezit is kunnen komen van gevoelige kennis op het gebied van de verrijkingstechnologie“ en heeft dat Pakistan ‘aanzienlijke tijdwinst’ opgeleverd bij het opzetten van een proefverrijkingsfabriek. De Kamer krijgt echter een gekuiste versie van het geheime rapport van de interdepartementale werkgroep uit oktober 1979, blijkt in 2005 als het VPRO-onderzoeksprogramma Argos het rapport openbaar maakt. Het ambtelijke rapport meldde al in juli 1979 dat Khan op delen van de zeer geavanceerde 4M centrifugetechnologie de hand heeft weten te leggen. De openbare rapportage aan de Kamer rept echter met geen woord over de 4M en is bovendien meer dan terughoudend in het benoemen van wat Khan wel aan kennis en kunde vanuit Nederland naar Pakistan zou kunnen hebben meegenomen. In februari 1981, wordt door justitie meegedeeld dat er tegen een Khan een strafrechtelijk onderzoek zal worden ingesteld. Er wordt geen arrestatiebevel uitgevaardigd omdat uitlevering toch niet mogelijk is. Ook tegen twee bedrijven (Van Doorne’s Transmissie uit Tilburg en FDO uit Amsterdam, en onderneming van VMF/Stork) wordt een vooronderzoek gestart.
Rapport van de Interdepartementale werkgroep belast met het onderzoek ’de zaak Khan’
Gewelddadige ontruiming BAN-blokkade
’s Morgens om 5 uur worden door 225 mensen alle poorten van de kerncentrale in Borssele geblokkeerd. Het is een actie van BAN en het EKZ (Energie Komitee Zeeland). Negenentwintig mensen ketenen zich vast aan de poorten en er worden spandoeken opgehangen. ’s Middags lukt het een nieuwe ploeg werknemers met behulp van ladders het kerncentraleterrein op te klimmen. Om kwart over twee 's nachts als er nog ongeveer 125 op de blokkades zijn, en terwijl de pers op afstand wordt gehouden, worden de poorten één voor één 'schoongeveegd' door de ME. Die ontruiming gaat gewelddadig: 8 mensen moeten naar het ziekenhuis. Veertig mensen dienen een klacht in tegen het politiegeweld. Maar de burgemeester van Borssele weigert een onderzoek, evenals minister van Binnenlandse Zaken, naar het door de politie gebruikte geweld.
Proefboringen pas na de BMD
De Tweede Kamer neemt een (op 25 februari ingediende) motie van het CDA aan om proefboringen uit te stellen tot na de BMD. Ook vraagt de motie studies naar andere opbergmogelijkheden voort te zetten, inclusief bovengrondse opslag en de Kamer “tussentijds over de vorderingen te informeren.“ Hoewel de regering de motie sterk ontraad laat ze later weten zich schoorvoetend neer te leggen bij de motie. Naar aanleiding van de motie zal het kabinet de komende periode een (groot) aantal commissies instellen.
Perikelen compactopslag Dodewaard
'Stop Dodewaard' schrijft op 24 maart een officiële brief aan de GKN (eigenaar Dodewaard) waarin ze de centrale verwijt de veiligheidsmaatregelen in de vergunning te overtreden en de centrale 8 dagen de tijd geeft om die overtredingen ongedaan te maken. In de opslagbassin voor uitgewerkte brandstof is ruimte voor 205 elementen. Genoeg voor de 88 die er al liggen, plus de 30 die begin april vervangen gaan worden. Maar niet voldoende voor de 108 elementen die opgeslagen liggen bij de opwerkingsfabriek in Windscale en die teruggestuurd kunnen worden. Enfin, de GKN belt Den Haag en minister van EZ Van Aardenne regelt binnen drie dagen (!) een vergunning voor de opslag van 248 splijtstofstaven. Maar volgens de vergunning moet er ten alle tijde genoeg ruimte in het bassin zijn om de hele kern er in op te slaan en aangezien er 164 staven in de kern zitten en er maar plek is voor 130 staven wordt ook aan die voorwaarde niet voldaan. De nieuwe vergunning is, volgens Stop Dodewaard, sowieso ongeldig: ze is niet gepubliceerd in de Staatscourant en er is geen mogelijkheid geweest bezwaar te maken.
KCB: vergunning compactopslag
De PZEM krijgt van de minister van EZ, V&M en SZ vergunning voor de zgn. compactopslag. Door het dichter bij elkaar plaatsen van de rekken in het koelbassin kan men veel meer splijtstof kwijt. Hetgeen niet onomstreden is. Met de nieuwe vergunning mag de kerncentrale “ten hoogste 200 ton uranium met een verrijkingsgraad van 3,3% U-235“ voor handen hebben. Dat is tot nu toe 71 ton. Op 7 mei gaat ook de gemeenteraad van Borsele akkoord,. Hoewel men tot nu toe zeer kritisch leek, blijkt alleen PvdA/PPR-fractie in de raad bij de stemming tegen. De gemeente Vlissingen, stapt naar de Kroon en gaat in beroep tegen de vergunning net als een aantal milieuorganisaties. Eind juli wijst de Raad van State alvast het schorsingsverzoek van de vergunning af. Ook wordt de vergunning gegeven voor de bouw van een opslaggebouw voor vast (laag-)radioactief afval op het terrein van de centrale.
KEMA: kinderen kunnen toch met afval gespeeld hebben
De KEMA geeft voor het eerst toe dat het inderdaad mogelijk was voor kinderen om op en in de kuilen met begraven radioactief afval te spelen. B&W van Arnhem blijkt het oneens te zijn met de stelling van de minister van V&M dat er 21 kinderen met afval uit de kuilen gespeeld hebben (waarvan er inmiddels 3 zijn overleden aan kanker) en stellen dat dat er maar 11 waren. Dan is 25% wel een erg hoog percentage, zo stellen ze in een brief aan de minister.
Provincie Gelderland tegen sluiting Dodewaard
Een meerderheid van de Gedeputeerde Staten van Gelderland vindt dat de centrale in Dodewaard niet hoeft te worden gesloten. Wel vinden ze dat een “energievoorziening zonder kernenergie zonder meer mogelijk is via een ander energiebeleid, dat gericht is op vermindering van het verbruik, op meer prioriteit voor besparing en op een milieuvriendelijke vorm van steenkool.“ Op 25 juni stemmen ook de Provinciale Staten in meerderheid tegen sluiting.