- Kosten/budget:
- kostenoverzicht van- of budget voor kernenergie (-object)
Pechiney hoeft rekening niet te betalen
Pechiney, de aluminiumsmelter waarvoor de kerncentrale in Borssele feitelijk is gebouwd, wordt opnieuw ‘gematst’ in de kosten voor elektriciteit. Een arbitrage commissie geeft Pechiney gelijk in haar klacht tegen nutsbedrijf Delta (voor helft eigenaar kerncentrale) over het doorberekenen van de verwerkingskosten van radioactief afval. Het bedrijf vindt het onterecht keer op keer achteraf te worden geconfronteerd met prijsverhogingen. De uitspraak, na jarenlange onenigheid, betekend dat het Franse bedrijf de rekening van Delta van f 150 miljoen niet (helemaal) hoeft te betalen. Hoe groot de kostenbesparing is wordt niet bekend gemaakt. Pechiney betrekt tweederde van de stroom geproduceerd in de centrale en betaalt tussen de 4 en 6 ct per kilowattuur (precieze prijs is geheim). ‘Gewone’ grootverbruikers betalen ongeveer 10 ct en kleinverbruikers ongeveer 25ct voor de zelfde stroom. Het contract met Pechiney voor de levering loopt op 1 april 1996 af.
37 miljoen voor PINC-II
Voor de verlenging (3 jaar t/m 1996) van PINC (PINC II) stelt de staat de helft van de begrote f 37,5 mln. beschikbaar. De andere helft betalen de uitvoerende partijen: ECN, GKN, KEMA, Nucon, IRI. En sinds kort ook de Hoogovens technical Services en de EPZ. Accent zal liggen op verdere ontwikkeling van de SWBR (waar ook PINC I bij betrokken was); een concept voor de HTR en ook computerprogrammatuur. Een kwart van het budget zal gaan naar onderwijs en opleiding. Sinds dit jaar zitten er ook vertegenwoordigers van VROM en SZ, naast EZ, in de stuurgroep.
Rijk dekt verliezen Covra door te weinig afval
In oktober komen de eerste berichten dat de Covra in financiële problemen verkeert, omdat er te weinig radioactief afval wordt aangeboden. “Klanten letten beter op“ zeggen ze: “goed voor Nederland maar slecht voor ons.“ Vooral de hoeveelheid laagafval van de ongeveer 300 klanten is veel minder dan begroot. De tarieven voor opslag zijn al verhoogd en zitten nu op “het maximum dat de markt kan dragen.“ De kerncentrales (de grootste aandeelhouders) hebben de laatste tijd al versneld afval naar de Covra afgevoerd, wat enige miljoenen extra inkomsten oplevert. Maar de Covra denkt dat de toekomst er positief uitziet, omdat de normen verscherpt zijn en er grootte hoeveelheden afval uit de petrochemische en olie-industrie als (‘extra laag-‘) radioactief afval zullen worden aangeboden. In december besluit het Rijk tot een ‘achtergestelde lening“ van 10 miljoen (terug betalen over 20 jaar zonder rente), er moet dan wel binnen een jaar een ‘plan van aanpak’ komen om de bestuurlijke (de directeur is op 1 november uit z’n functie gezet) en financiële problemen op te lossen.
25% van geld energie-onderzoek naar kernenergie
Volgens een publicatie van de AER gaat een kwart van het budget voor energie-onderzoek naar kernenergie: 72,5 miljoen gulden van in totaal 310 mln. Naar duurzame energie gaat 10 procent. Kernenergie zorgt voor 2% van de energievoorziening.
Weer geld naar Covra
Het ‘plan van aanpak’ (dat nu ‘businessplan’ heet) dat de Covra in mei 1995 publiceert om uit de bestuurlijke en financiële problemen te komen komt met een simpele oplossing: het ministerie van VROM moet de komende 10 jaar nog eens 30 miljoen gulden (€13,6m) in de Covra stoppen. Volgens de directie is alleen op deze wijze een debacle te vermijden, “want de verliezen blijven de komende jaren groot.“
Als reactie zet VROM de 10 miljoen gulden (€4,5m) lening die het bedrijf eind 1994 kreeg om in een exploitatiesubsidie en dat is nodig om de verliezen over '94/'95 te dekken. In december '96 wordt bekend dat de ministeries van VROM en EZ in totaal 50 miljoen gulden gaan betalen om het bedrijf gezond te maken. Er is jaarlijks ongeveer een verlies van 6 miljoen gulden. De directeur noemt het “wel riant“ dat het Rijk bij wil springen. Steeds weer wordt genoemd dat de “stagnerende uitbreiding van kernenergie in Nederland" een reden van de verliezen is. Maar met deze injectie, zegt Covra, moet het wel lukken.
Dodewaard dicht!
Om 10.45 uur wordt de knop omgedraaid: de “officiële afschakelingshandeling“, zoals de GKN het noemt. De kerncentrale van Dodewaard is definitief buiten bedrijf. “Door middel van het indrukken van de afschakelknop heeft de dienstdoende chef van de wacht de verbinding tussen de turbine-generator en het landelijk net verbroken. Hiermee is een einde gekomen aan de elektriciteitslevering, die precies 28 jaar geleden startte bij de inbedrijfsstelling van de centrale door koningin Juliana.“ In de komende jaren zal vooral de brandstof uit de kern en de opslagbassins verwijderd en naar de opwerkingsfabriek in Sellafield vervoerd worden. Verwacht wordt eind 2000 over te kunnen gaan tot de zgn. ‘safe enclosure’ die dan 40 jaar moet duren. Ontmanteling zal dan beginnen in 2040 en in 4 jaar afgerond worden. Er is wel meer kritiek op het 45 jaar wachten met ontmanteling, hoofdreden daarvoor is een economische: directe ontmanteling zal 295 miljoen gulden kosten, 40 jaar wachten, kost ‘maar’ 165 miljoen (1995-guldens). Maar volgens een berekening van Stichting Laka is directe ontmanteling zelfs 48 miljoen gulden goedkoper, alhoewel er op korte termijn wel een groter bedrag nodig is vergeleken met de 40-jaar-optie. Dat komt door de groei van het gereserveerde bedrag door rentetoename. In veel landen is het niet toegestaan rekening te houden met kapitaalstijging door rente, en moet het hele bedrag voor de ontmanteling beschikbaar zijn op het moment van sluiting. Laka waarschuwt dan ook al dat de SEP nu al een tekort heeft (voor de 40-jaar-optie) van ongeveer 60 miljoen gulden.
Superphenix definitief stilgelegd
Nadat in 1988 al een discussie is gevoerd of de reactor niet beter voorgoed stilgelegd zou kunnen worden, maar toch in april 1989 (na twee jaar stil gelegen te hebben) weer opgestart is, wordt nu definitief besloten de Superphenix in het Zuid-Franse Malville te ontmantelen. In juni ‘92, als de reactor al weer sinds juli 1990 stil ligt, wordt een vertrouwelijk rapport bekend van het Directoraat van de Veiligheid van Nucleaire Installaties, waarin staat dat ze het onmogelijk acht de reactor “conform de strikte veiligheidsregels“ weer in bedrijf te nemen. De reactor die in 1985 in bedrijf ging heeft dan precies 174 dagen op vol vermogen gedraaid. In september ’94 wordt Superphenix als onderzoeksreactor en als plutonium-verbrander in plaats van –kweker, weer opgestart. Op 19 juni 1998 beslist het nieuwe Franse kabinet tot definitieve stillegging in plaats van zoals gepland in 2020. Begin 1998 wordt dat beleidsvoornemen bevestigd. De reactor heeft dan in totaal het equivalent van 278 dagen op vol vermogen gedraaid in die 12 jaar! De kosten van ontmanteling worden in 2004 op 880 miljoen euro geraamd. Daar komt dan nog 580 miljoen euro bij voor “post-operational costs.“
In totaal is er ruim 486 kilo Nederlands plutonium (43,2 kg van GKN en 443,1 kg van PZEM –dus veel meer dan de in december 1984 genoemde 240 kg) naar toe gegaan.
Nederland (in de vorm van de SEP) heeft DM 28,9 miljoen (ruim 30 miljoen gulden) voor investeringskosten betaald, en tussen 1986 en 1990 per jaar FF 54,5 miljoen (18 miljoen gulden) voor exploitatie en rentelasten (1,7%). In de periode 1990-1997 zal ongeveer een zelfde bedrag per jaar uitgegeven zijn, maar ontbreken cijfers.
’Energie-onderzoek in Nederland’
Minister Wijers (EZ) publiceert de notitie Energie-onderzoek in Nederland over de “stand van zaken ten aanzien van de organisatie en de prioriteiten van het energie-onderzoek in Nederland.“ De nota besteedt aandacht aan het belang van duurzame ontwikkeling, maar vooral ook de “vernieuwde aansturing van publiek gefinancierde (energie-)onderzoek, dat zich kenmerkt door meer betrokkenheid van marktpartijen en innovatieve clusters van bedrijven en kennisinstellingen“ en de liberalisering van de energiemarkt. In de notitie ook het budget voor energie-onderzoek, waaruit blijkt dat ongeveer 23 miljoen naar kernsplijting en 15 miljoen naar kernfusie gaat.
Bouwvergunning voor Covra
Veel later dan gepland, ondertekent minister Wijers (EZ) eindelijk de bouwvergunning voor de HABOG, de opslagbunker voor hoogradioactief afval bij de Covra. De vergunning is het jaar daarvoor wegens vormfouten nog vernietigd door de Raad van State. De Covra reageert zeer opgelucht. De HABOG zou al veel eerder klaar zijn, maar de laatste jaren werd uitgegaan van 2001 omdat dan de opwerkingsfabriek in La Hague zegt het afval terug te sturen. De bunker is niet eerder dan 2003 klaar, dus zal gevraagd moeten worden of de opwerkingsfabrieken (naast La Hague ook Sellafield) het afval later terug willen sturen. Het officiële bouwbegin wordt juni 1999 gevierd, maar is dan feitelijk allang begonnen. De bunker wordt 75 meter lang, 45 breed en 20 hoog en gaat 241 miljoen gulden kosten.
Staat koopt alle aandelen Covra
De Staat der Nederland is 100 % aandeelhouder geworden in de Covra N.V.. Op 15 april is de overeenkomst getekend met de drie voormalige aandeelhouders; de EPZ (eigenaar van de kernenergiecentrale Borssele), met de GKN (eigenaar van de gesloten kernenergiecentrale Dodewaard), en met het Energieonderzoek Centrum Nederland. Met de overdracht kopen EPZ voor 45 miljoen euro en GKN voor 11 miljoen euro alle kosten af die moeten worden gemaakt voor de opslag van hun hoog radioactief afval nu en in de toekomst. ECN zal de verplichtingen op jaarbasis voldoen. Al in 1996 is de Kamer op de hoogte gesteld van dit voornemen. Er is langer over onderhandeld dan gepland (de intentieverklaring is al in december 2000 getekend), vooral over de zekerheden dat het risico voor Covra en Staat gering is. In 1998 zegt de Covra-directeur dat, nu de bedrijven zich commerciëler op moeten stellen, het logisch is dat ze van de Covra-aandelen afwillen: dan “raken ze een risico kwijt.” Volgens de minister is ook “de geringe rol die kernenergie zal spelen bij de toekomstige elektriciteitsproductie“ een reden. Er ligt een door de Kamer in 2000 overgenomen advies dat de kerncentrales na sluiting aan de Covra moeten worden overgedragen.