Uitspraak in zaak Staat/EPZ: wel afspraak, geen contract
De rechtbank in Den Bosch oordeelt in de rechtzaak tussen de Staat en EPZ dat er in civielrechtelijke zin geen afspraak bestond over de sluitingsdatum van de kerncentrale, enkel in bestuursrechtelijke zin. Hoewel de rechter in haar beslissing oordeelt dat er wel een afspraak over vervroegde sluiting was gemaakt en ook dat beide partijen (SEP en staat) daar tevreden mee waren en zeiden het niet aan te zullen vechten, is er geen civielrechtelijk contract getekend dat die afspraak vastlegt. Hierdoor is er geen dwangmiddel meer over “om de beëindiging van de bedrijfsduur per ultimo 2003 te effectueren“ zoals een minister dat later uitlegt.
De uitspraak van de rechtbank in Den Bosch [html]
Doorgaan met onderzoek ondergrondse opslag
De regering-Balkenende geeft aan het bestaande beleid voor “onderzoek naar de mogelijkheden van een terugneembare berging“ van radioactief afval in de diepe ondergrond te willen voortzetten. Dit stelt de Minister van VROM eindelijk (onder andere door de val van Paars-II) als reactie op het CORA-rapport van februari 2001(!). In grote lijnen volgt men het twee hoofdlijnen-advies van de ILONA: verder onderzoek naar de technische aspecten en naar de ethische en maatschappelijke aspecten. De regering stelt dat het zwaartepunt van verder onderzoek zal moeten liggen op “in situ onderzoek in een daartoe geschikte ondergrondse laboratorium (URL).” Maar “de beperkte omvang van het Nederlandse kernenergieprogramma en de relatief geringe hoeveelheid radioactief afval die daaruit is voortgekomen, rechtvaardigt de aanleg van een eigen ondergronds laboratorium nauwelijks.” Daarom moet onderzoek internationaal zijn en “dergelijk onderzoek dient dan ook in een of meerdere van de in het buitenland gelegen URL’s plaats te vinden.” Het, verder niet ingevulde, onderzoeksprogramma zal 8 jaar duren en “vanaf 2006 zal het onderzoek zich concentreren op de experimentele fase in een ondergronds laboratorium.” Kosten worden begroot op totaal 5,4 miljoen euro.
Geen hoger beroep sluiting KCB
Nadat de toen demissionaire regering Balkenende gezegd heeft geen reden te zien tegen de uitspraak over de sluiting van Borssele in hoger beroep te gaan diende GroenLinks op 25 november een motie in die daarom verzoekt. De motie wordt verworpen: alleen PvdA, GroenLinks, SP en D66 steunen de sterk door Van Geel (milieu) afgeraden motie. De staatssecretaris probeert daarop de partijen gerust te stellen met de toezegging dat het kabinet in elk geval geen initiatief zal nemen tot de bouw van nieuwe kerncentrales.
RvS: Provincie mag geen opslag verbieden
De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State vernietigt het gedeelte uit het Provinciaal Omgevingsplan (POP) van de provincie Groningen dat opslag op of in de bodem van radioactief afval verbiedt. De belangrijkste overweging is: “De Afdeling stelt op grond van al het voorgaande vast dat met de Kernenergiewet wordt beoogd dat de beslissingen inzake onder meer de opslag van kernsplijtingsafval en (hoog-) radioactief afval op nationaal niveau worden genomen door de daarbij betrokken ministers.”
Rapportage storingen nucleaire installaties 2002
In 2002 hebben zich in de Nederlandse nucleaire installaties 19 storingen voorgedaan: 10 in Borssele en 9 storingen geweest bij de Dodewaard, ECN, HFR, Covra, HOR Delft en Urenco. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 2002 dat de Kernfysische Dienst publiceert op 23 september 2003.
Tweede-Kamerverkiezingen, vorming kabinet-Balkenende II
Bij deze vervroegde verkiezingen, nodig omdat in oktober het kabinet-Balkenende I al is gevallen, blijft het CDA de grootste partij. De PvdA wint flink en herstelt zich zo van het grote verlies in 2002. Grote verliezer is de LPF. De VVD herstelt zich redelijk. De ChristenUnie verliest vrij onverwacht en Leefbaar Nederland verdwijnt uit de Kamer. In mei treedt het kabinet-Balkenende II aan, waarbij de LPF ingeruild wordt voor D66 (die voor het eerst mee doet aan een centrum-rechts kabinet). In november 2006 valt ook dit kabinet. In ‘meedoen, meer werk, minder regels’ het Hoofdlijnenakkoord (regeerafspraak) is over Borssele vastgelegd dat “de kerncentrale zal worden gesloten wanneer de technische ontwerplevensduur (ultimo 2013) geëindigd is”.
Er is weinig verschil met de programma’s een jaar eerder, maar D66 heeft haar standpunt nog verder aangescherpt (“Kernenergie is onacceptabel en daarom moet Borssele dicht”) en zal daar ook nog vaak aan herinnerd worden. LPF vindt dat de “bestaande kerncentrales“ (meervoud? terwijl Borssele al 5 jaar de enig overgebleven kerncentrale is?) zo lang mogelijk opengehouden moeten worden en VVD heeft haar passage van een jaar eerder helemaal geschrapt.
EC: ondergrondse opslag moet vanaf 2013 gerealiseerd worden
De Europese Commissie (EC) brengt een ontwerp-richtlijn over de opslag van radioactief afval uit. De Commissie wil dat de lidstaten uiterlijk in 2008 de vestigingsplaatsen voor hoog radioactief afval hebben vastgesteld. Uiterlijk tien jaar later, dus in 2018, moet het eerste vat met kernafval dan naar beneden gaan. De ondergrondse definitieve opslag van kort levend radioactief afval moet zelfs nog eerder gebeuren: zo'n opslagplaats moet uiterlijk 2013 in bedrijf komen. Het Europees Parlement is tegen die datum. In reactie hierop zegt ook het kabinet in maart dat het daar niet aan zal voldoen. “Wij voelen niets voor die plannen,” aldus staatssecretaris van milieu, Van Geel. In juni zal de Kamer Van Geel daarin unaniem steunen.
Schenden opwerkingscontracten internationale verdragen?
Schendt Nederland international afspraken als Borssele langer open blijft en nieuwe opwerkingscontracten afsluit en daarmee de lozingen van opwerkingsfabrieken in stand houdt? Volgens een onderzoek van Brus (hoofddocent Volkenrecht Universiteit Leiden) wel. Het onderzoek, in opdracht van Greenpeace, is een analyse van verschillende internationale verdragen, waaronder ook OSPAR. De staatssecretaris ziet dat geheel anders: Het OSPAR Besluit 2000/1 (“met als doel uitvoering te geven aan de niet-opwerkingoptie”) heeft geen gevolgen voor de keuzes van Nederland; het richt zich alleen op de ‘verdragpartijen’ met een opwerkingsfaciliteit (Engeland en Frankrijk). Maar aangezien die zich van stemming hebben onthouden, zijn ook zij daar niet aan gebonden. In de tekst worden landen weliswaar “aangemoedigd“ onderhandelingen te beginnen, maar, zegt Van Geel: “Deze aanmoediging is geen internationaal juridisch bindende verplichting en kan dus niet worden geschonden.” Anderen zien dat toch echt als een ‘inspanningsverplichting’ om de lozingen van opwerking tot 2020 tot vrijwel nul te reduceren.
Advies: nieuwe reactor in Petten
Een werkgroep bestaande uit verschillende ministeries (VWS, VROM, EZ), de Inspectie Gezondheidszorg en de Vereniging Nucleaire Geneeskunde, adviseert aan staatssecretaris Van Geel van Milieu, dat er over 10 jaar een nieuwe reactor in Petten moet staan. Dan is de “levensduur van de HFR voltooid“ en het is niet gewenst dat ziekenhuizen afhankelijk worden van leveringen uit Canada of Zuid-Afrika (de andere producenten van medische isotopen). Critici vinden dat voor deze “commerciële belangen“ er geen nieuwe reactor moet komen en, omdat de veiligheid niet gewaarborgd kan worden, de HFR ook meteen dicht moet.
VROM: Medische isotopen en de Hoge Flux Reactor in Petten [pdf]
Urenco krijgt vergunning voor 300 ton meer
Het ‘bevoegd gezag’ (de ministers van EZ, VROM en SZ) ‘vergunt’ Urenco Nederland BV capaciteitsuitbreiding. Op 30 augustus 2002 had Urenco de vergunningsaanvraag ingediend voor uitbreiding naar 2800 ton. Hoewel in eerste instantie Urenco uitbreiding wilde naar 3500 ton, waarvoor op 8 maart 2001 ook een startnotitie MER ingediend is, ging dat te lang duren. Men gaat nu de modules van de SP5 verlengen, waarmee een uitbreiding van 300 ton mogelijk is.
Er zijn 101 bezwaren ingediend, maar “de ingebrachte bedenkingen hebben niet geleid tot een wijziging ten opzichte van de ontwerp-beschikking“