Randvoorwaarden voor kerncentrales
Van Geel stuurt de Notitie ‘Randvoorwaarden voor nieuwe kerncentrales’ naar de Tweede Kamer. Het feit dat Van Geel de randvoorwaarden naar de Kamer stuurt wekt enige verwondering: het intussen demissionaire Kabinet gaat door als minderheidskabinet en zal daarom controversiële onderwerpen niet behandelen. Niemand zou het dus vreemd vinden als dit over de verkiezingen heen zou worden getild. Toch kiest Van Geel daar niet voor en geeft nu de indruk dat hij het snel door wil drukken.
Als bijlage van de Randvoorwaarden zijn een aantal rapporten over opinies, financiële zekerheid en overzicht van nieuwe types.
In de brief van Van Geel staat een aantal opmerkelijke zaken: zo mag er alleen een nieuwe kerncentrale komen als er een oplossing is voor het kernafvalprobleem. Maar: ondertussen mogen procedures doorlopen worden en mag er wel gebouwd worden. Binnen tien jaar “moet er door de overheid een beslissing zijn genomen over de eindbestemming voor het radioactief afval,” behalve als de “Europese regelgeving tot een besluit op een eerdere datum verplicht.“ Hij stelt dat “alleen geologische berging (in de diepe ondergrond) van hoogradioactief afval“ bij de huidige stand van de wetenschap en techniek een “echte oplossing“ is.
Bij het kamerdebat eind oktober zegt de PvdA geen veto uit te willen spreken over een nieuwe kerncentrale maar wel de voorwaarden zo streng te willen maken dat de bouw de facto onmogelijk wordt. Van Geel zegt dat juist niet onmogelijk te hebben willen maken, en heeft van Delta begrepen dat hij dat ook niet gedaan heeft. Hij had graag gewild dat, net als in Finland, er bij aanvang van de bouw een oplossing was voor de definitieve opslag van kernafval, maar dat zou betekenen, zo zei hij letterlijk, dat “het er dan nooit van zou komen.”
Edoch, de Randvoorwaarden blijven een voorstel, de Kamer praat er niet eens verder over.
Vermogen Borssele groter
De kerncentrale Borssele wordt stilgelegd voor de jaarlijkse splijtstofwisseling, maar ook voor een grote opknapbeurt van 60 miljoen. De tussentijdse stop wordt ook gebruikt om de hoge en lage drukturbines in het conventionele deel van de centrale te vernieuwen. Door de turbines aan te passen neemt het vermogen van de kerncentrale met 35 MW toe tot 450 MW (netto).
Tweede-Kamerverkiezingen, vorming kabinet-Balkenende IV
Bij deze vervroegde verkiezingen, nodig door de val van het kabinet-Balkenende III, blijft het CDA wederom de grootste partij. Grote winnaar is de SP. De Partij voor de Vrijheid (Wilders) komt nieuw in de Kamer en de ChristenUnie verdubbelt. PvdA en VVD verliezen beide fors. Lijst Fortuyn (voorheen LPF) verdwijnt uit de Kamer en Partij voor de Dieren komt nieuw in de Kamer. In februari 2007 treedt het kabinet-Balkenende IV aan dat bestaat uit CDA, PvdA en ChristenUnie. In het regeerakkoord staat: "Er worden deze kabinetsperiode geen nieuwe kerncentrales gebouwd. De kerncentrale Borssele blijft open."
Alle tien partijen die in de Kamer komen, hebben zich in de programma’s uitgelaten over kernenergie, daarmee duidelijk makend dat het publieke en politieke debat weer groeit. Al gaat de discussie (na de beslissing over het langer openblijven van Borssele) nu meer over nieuwe kerncentrales. CDA: kernenergie is optie in transitieperiode. CU: geen nieuwe kerncentrale. D66: nieuwe kerncentrales niet eerste voorkeur. GroenLinks: Borssele alsnog per 2013 sluiten. PvdA: geen nieuwe kerncentrales. PvdD: afschaffen kernenergie. PVV: bouw nieuwe kerncentrales. SGP: kernenergie aanvaardbaar, Borssele uitstekende locatie tweede kerncentrale. SP: Kernenergie geen oplossing voor energieprobleem. VVD: Kernenergie essentieel onderdeel van de mix.
ECN neemt KEMA-belang in NRG over
ECN Nucleair neemt het belang van 30% over dat KEMA sinds de oprichting in oktober 1998 in NRG had. De ECN heeft al een meerderheidsbelang van 70% in NRG. De KEMA heeft daarmee na ruim 50 jaar haar bemoeienis met kernenergie afgesloten. NRG zal nu als zelfstandige stichting samen met het ECN onder een holding gaan opereren, hetgeen, volgens het jaarverslag zal “recht doen aan zowel de wenselijke synergie tussen NRG en ECN als de eigen identiteit van beide stichtingen.”
Rapportage storingen nucleaire installaties 2006
In 2006 hebben zich in de Nederlandse nucleaire installaties 25 storingen voorgedaan: waarvan 17 in Borssele, 1 bij de ECN, 2 bij de HOR Delft, 4 bij NRG, (w.o. HFR) en 1 bij de verrijkingsfabriek Urenco in Almelo. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de nucleaire installaties dat de Kernfysische Dienst publiceerd in oktober 2007.
EPZ: weer onderzoek naar MOX
Nu de bedrijfsduur van Borssele is vastgesteld, doet de EPZ, volgens Van Geel, weer onderzoek naar de mogelijkheid van het gebruik van MOX-brandstof in de centrale. Een eerder onderzoek concludeerde dat het gebruik van MOX technisch mogelijk was, maar, zo deelde EPZ mee, door onduidelijkheid over de bedrijfstijd was onduidelijk of de aanpassingen economische verantwoord waren. Al het plutonium uit Borssele wordt “overgedragen aan derden” (Areva, in dit geval) die het gebruikt (kan gebruiken) voor de MOX-productie van haar internationale klanten. Uit antwoorden op Kamervragen in oktober is duidelijk geworden dat EPZ al haar (verse) uranium betrekt uit Kazakstan.
Minister dreigt met ‘aanwijzing’ mogelijkheid opslag
Opnieuw dreigt de Rijksoverheid passages uit een provinciaal streekplan te vernietigen. In het Streekplan Fryslân van de provincie Friesland staat dat Friesland nimmer zal meewerken aan de bouw van een kerncentrale en ook dat de ondergrondse opslag van radioactief of chemisch afval taboe is (net als gaswinning onder de Waddenzee). Voor minister Winsemius (VROM) is het nu menens, schrijft hij: VROM legt al drie jaar uit dat het Streekplan in strijd is met het Rijksbeleid en spreekt zijn teleurstelling uit over het feit dat de provincie volhardt. Als laatste middel kan de minister besluiten om 'aanwijzingen' te geven, wat neerkomt op het overschrijven van de provinciale plannen. Friesland heeft nog nooit te maken gehad met het zware middel van een aanwijzing, maar de provinciale politiek ziet in de laatste waarschuwing geen aanleiding om de gevraagde aanpassingen alsnog te doen. Ook zo'n aanwijzing zal aan de Tweede Kamer moeten worden voorgelegd en, zo is de verwachting, die zal zich niet zomaar achter VROM scharen.
VROM: "geen dumping afval Urenco in Rusland"
De Raad van State beslist dat Urenco door mag gaan met de transporten van verarmd uranium naar Rusland. De eis van Greenpeace dat de vergunning vernietigd moet worden, wordt afgewezen. De RvS volgt hiermee het standpunt van VROM dat het transporteren van uranium door Urenco naar Rusland geen dumping van radioactief afval is. Het gaat om het verarmd uranium dat Urenco (ook de verrijkingsfabriek in Almelo) volgens een in 1996 getekend contract vervoerd naar Rusland, met als officiële reden herverrijking tot natuurlijk niveau. Volgens de minister gaat het niet om afval, want het is een grondstof en een deel ervan (20% volgens de minister) wordt aan Urenco teruggeleverd. En er zijn ook "geen indicaties dat de opslag (…) op een niet adequate wijze plaatsvindt". Volgens sommige experts is het percentage splijtbaar U-235 in het uranium ondertussen zo laag dat het economisch gezien onzin is om dat naar Rusland te vervoeren voor herverrijking. Door die lage 'tails assay' is het percentage dat terug komt zo weinig, dat er gesproken moet worden van de facto dumping. Berekend is dat het voor Urenco economisch zeer voordelig is om het uranium in Rusland te laten herverrijken, nog afgezien of er natuurlijk uranium terugkomt, omdat men het verarmd uranium anders als radioactief afval in Nederland op moet slaan.
Op 22 januari 2008 wordt bekend dat Rusland niet alleen herverrijkt tot natuurlijk U-235 niveau (0,8%), maar zelfs tot 4,5%. En dat is opmerkelijk. "Vanwege deze 'concentratie' is de terug te zenden hoeveelheid in verhouding veel minder", schrijft de minister, en houdt nog steeds vol dat het niet om dumpen van afval gaat.
Ook in hoger beroep geeft de Raad van State in april 2008 Greenpeace ongelijk: Urenco mag doorgaan met de transporten.
Uitspraak Raad van State, 23 april 2008
VROM: Te weinig geld voor ontmanteling Dodewaard
Er blijken al lang onderhandelingen gevoerd te worden over het overdragen van de kerncentrale in Dodewaard aan de Covra. Struikelblok is vooralsnog het bedrag dat GKN heeft gereserveerd voor de ontmanteling en de termijn van ontmanteling: 40 jaar. De Covra liet al in juli 2006 weten Dodewaard te willen kopen: "Wij zien de kerncentrale in Dodewaard als een blok afval", volgens de directeur. "Radioactief afval is ons werk. Het ligt dus voor de hand dat het complex bij ons terechtkomt." Het ministerie van VROM wil dat Covra Dodewaard overneemt en afbreekt voor het einde van de vergunning (2045). De eigenaar van de centrale schat de kosten van ontmanteling op 130 miljoen euro. Volgens de beoogde nieuwe eigenaar, de Covra, gaat ontmanteling echter minstens 230 miljoen kosten. Volgens het VPRO-programma Argos onderzoekt het ministerie de mogelijkheid om via juridische weg extra geld af te dwingen van de huidige eigenaar van de kerncentrale voor de ontmanteling.
De Argos uitzending van 7 september 2007: De stralende erfenis van Dodewaard [archief]
Te veel incidenten in Borssele
Het aantal incidenten in Borssele is in 2006 zo toegenomen dat de toezichthouder (de Kernfysische Dienst –KFD) aan de EPZ een brief heeft gestuurd waarin ze daarover haar zorg uit spreekt. EPZ zegt een verbeterproces in gang te hebben gezet, waarvan de resultaten op korte termijn zichtbaar zouden moeten zijn. Minister Cramer antwoord later op Kamervragen, dat het niet de bedoeling was dat de brief waarin de KFD aan de exploitanten vraagt zorg te dragen dat het aantal incidenten afneemt, openbaar zou worden. Ze schrijft ook dat het nog te vroeg is om te stellen dat Borssele niet (meer) aan het convenant over openhouden van de centrale voldoet, omdat daar immers in staat dat de kerncentrale tot de veiligste van de wereld moet behoren.