Minister stopt procedure voor nieuwe kerncentrales
Een half jaar nadat de bedrijven in de race voor nieuwe kerncentrales in Borssele de vergunningsaanvragen hebben stopgezet, stopt nu ook het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie officieel met de vergunningsprocedure. Dit laat het ministerie weten aan iedereen die bezwaar had gemaakt tegen de reikwijdte en detail milieueffectrapportage. "Op het ogenblik dat één van beide initiatieven opnieuw wordt opgepakt of zich een nieuw initiatief aandient, zal een MER opgesteld moeten worden. Dan wordt onderzocht of er nieuwe omstandigheden en gewijzigde inzichten zijn die actualisatie van het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage noodzakelijk maken."
Provincie N-Holland: 40 miljoen voor Pallas
Provinciale Staten van Noord-Holland gaat akkoord met een subsidie van 40 miljoen euro aan NRG voor de ontwikkeling en vergunningsaanvraag van de nieuwe Pallas reactor, de opvolger van de HFR. GroenLinks en de Partij voor de Dieren vinden dat een verkeerde keus. Volgens hen investeert Noord-Holland hiermee in een technologie met veel nadelen, terwijl er alternatieven zijn. Maar vooral de ‘internationale uitstraling’ is belangrijk voor de provincie (en NRG natuurlijk ook). Daarmee geeft men steeds meer toe dat die alternatieven er wel zijn, maar dat ze daar niet voor kiezen. Er wordt nu voor het eerst een bedrag van 600 miljoen genoemd dat met het project gemoeid zou zijn; in januari, toen de landelijke overheid 40 miljoen gaf, werd 500 miljoen genoemd. Twee jaar geleden was het nog 250 miljoen.
Opnieuw verkiezingen; VVD-PVDA kabinet
Deze vervroegde 2de Kamerverkiezingen zijn nodig geworden door de val van het kabinet-Rutte-Verhagen. Dat kabinet viel op 21 april 2012 toen premier, vice-premier en fractievoorzitters van VVD, PVV en CDA geen overeenstemming wisten te bereiken over een pakket aan bezuinigingen voor 2013. Bij de verkiezingen kon worden gestemd op kandidaten van 21 partijen, waaronder elf nieuwe partijen. Eén nieuwe partij, 50Plus, maakt met twee zetels haar intrede.
De VVD wordt net als in 2010 de grootste partij. De PvdA wint flink, maar blijft drie zetels achter bij de VVD. Grote verliezers zijn de PVV (min negen), het CDA, dat opnieuw acht zetels verliest, en GroenLinks dat van tien naar vier zetels gaat.
Op 5 november 2012 wordt het VVD-PvdA kabinet-Rutte-Ascher beëdigd. Anders dan in het vorige regeerakkoord wordt en in deze ('Bruggen slaan') niets gezegd over kernenergie of nieuwe kerncentrales. Het kabinet heeft, net als haar voorganger, geen meerderheid in de Eerste Kamer. Kernenergie was in de verkiezingsprogramma's ook al minder prominent aanwezig, al hadden een aantal partijcongressen de standpunten nog flink aangescherpt.
PS Groningen: Motie tegen reservering Eemshaven
In de PS van Groningen wordt met grote meerderheid een motie aangenomen waarin wordt gesteld dat afgezien moet worden van Eemshaven als mogelijke locatie van een nieuwe kerncentrale. Een degelijke bestemming belemmert de economische ontwikkeling. Eerder had het noordelijke platform van energiesector, Energy Valley, in hun brief Uitgangspunten Energieparagraaf Regeerakkoord al gepleit voor het opheffing van de planologische reservering. De Eemshaven is een van de drie gereserveerde locaties voor een kerncentrale. De andere twee zijn de Maasvlakte en natuurlijk Borssele.
Het bijzondere aan de motie is de steun van de VVD die op landelijk niveau juist die reservering in stand houdt. Maar het ‘waarborgingsbeleid kerncentrales’ is landelijk beleid, provincies (en gemeentes) hebben daar niets over te zeggen heeft. Integendeel, keer op keer zijn provincies door de landelijke overheid op de vingers getikt als ze in bestemmingsplannen geen rekening dreigden te gaan houden met de mogelijke komst van een kerncentrale.
Rapportage storingen in Nederlandse nucleaire installaties
In 2012 hebben zich in de Nederlandse nucleaire inrichtingen 10 ongewone gebeurtenissen voorgedaan die van belang zijn op de nucleaire veiligheid: drie daarvan bij de kerncentrale in Borssele. Bij de overige nucleaire installaties in Nederland waren zeven ongewone gebeurtenissen: 2 in de HFR, 1 in overige NRG-installaties, 1 bij Malinckrodt Medical in Petten, 1 bij de COVRA, 1 bij Urenco en 1 met een transport. Bijzonder is dat er melding wordt gemaakt van 2 zoekgeraakte radioactieve bronnen die verdwijnen tijdens transport naar of in Nederland.
Dit alles blijkt uit het jaarlijkse overzicht van de Kernfysische Dienst over de ongewone gebeurtenissen in de nucleaire installaties in 2012. Het wordt op 9 september 2013 door het Kabinet aan de Kamer gestuurd. Het is waarschijnlijk het laatste jaarlijkse overzicht in deze vorm, want, zo staat te lezen: "Het door de overheid actief informeren van burgers maakt ontwikkelingen door. Er is meer transparantie en er wordt sneller gerapporteerd. Daarom worden sinds begin 2013 de ongewone gebeurtenissen in de nucleaire bedrijven actueel op de website van de ILT geplaatst."
Bedrijfsduurverlenging kerncentrale Borssele tot 2034
24 oktober 2012 begint de procedure voor bedrijfsduurverlenging van de kerncentrale Borssele. Die bedrijfsduur tot 2034 is in juni 2006 afgesproken in het convenant tussen EPZ en het toenmalige kabinet, maar moet nu nog wettelijk geregeld worden. De minister van Economische Zaken, Kamp, laat weten dat het wel kan zonder milieueffectrapportage, omdat het alleen maar effectuering is van bestaand beleid en er eigenlijk niets veranderd. De 7 oude kerncentrales die Duitsland na Fukushima om veiligheidsredenen uit bedrijf nam, waren allemaal minder oud dan de nu al 39 jaar oude kerncentrale in Borssele. De Duitse kerncentrales die nog tot uiterlijk 2022 mogen draaien, zullen dan maximaal 34 jaar oud zijn. Dit terwijl de ook Duitse kerncentrale in Borssele (immers gebouwd door KWU Siemens) toestemming vraagt om 60 jaar in bedrijf te blijven.
Er komen ongeveer 3000 bezwaren tegen het voornemen van de minister. Op 18 maart geeft minister Kamp Borssele de definitieve vergunning tot 2034, zonder aan de centrale eis in de bezwaarschriften –een milieueffectrapportage- te voldoen.
Maar aan een van die voorwaarden in het convenant van 2006 is nog niet voldaan: het is onbekend of de kerncentrale bij de 25% veiligste reactoren in VS, Europa en Japan behoort, want het rapport van de 'benchmark-comsssie' die dat moet beoordelen is er nog niet.
Laka en Greenpeace gaan in mei 2013 bij de Raad van State in beroep tegen de vergunning.
Iraanse studenten en gevoelige informatie
Al vanaf januari 2008 procederen Iraanse studenten in Nederland tegen de zgh. Wijziging Sanctieregeling die iedereen met de Iraanse nationaliteit toegang verbiedt tot een vijftal nucleaire installaties (de onderzoeksreactoren te Delft en Petten, de kerncentrale te Borssele, Urenco en COVRA) alsook toegang tot bepaalde onderdelen van masteropleidingen aan Technische Universiteiten in Nederland. Nadat de wet nietig was verklaard (omdat het in strijd was met het verbod op discriminatie) werd in 2010 een iets gewijzigde wet opnieuw ingediend. Ook die wordt in allerlei instanties nietig verklaard maar Buitenlandse Zaken gaat, in plaats van een goede wet te maken, in cassatie bij de Hoge Raad. In december 2012 oordeelde de Raad dat Nederland (nog steeds) discrimineert door voor wetenschappers met een Iraanse komaf extra drempels op te werpen.
In mei 2013 laat minister van Onderwijs Bussemaker weten dat nu weten dat er een oplossing is: Nederland zal geen onderscheid meer maken, nu moeten alle studenten of wetenschappers een ontheffing aanvragen voor specialistische vakgebieden met toegang tot gevoelige informatie.
Nederland wil Urenco-deel verkopen
Er waren al langer geruchten, maar nu blijkt uit een brief van minister van Financiën Dijsselbloem dat ook Nederland haar deel van Urenco wil verkopen. De brief staat vol met voorwaardes waaraan de verkoop moet voldoen, vooral de "borging van de publieke belangen". De minister zegt het zelf al: "Wel betekent een verkoop van een meerderheid van de huidige overheidsaandelen dat de controle over URENCO verdwijnt die het huidige overheidsaandeelhouderschap met zich brengt." Maar daarom, staat in de brief, zal er "een instrumentarium moeten komen dat het mogelijk maakt de publieke belangen, die nu middels meerderheid van de aandelen in overheidshanden geborgd worden, op een andere wijze te borgen."
Afgezien van een korte periode in de jaren '90 heeft Nederland altijd besloten 100% aandeelhouder te blijven van hun deel (met de fabriek in Almelo). Maar, zo blijkt uit de brief, nu het Verenigd Koninkrijk haar deel van Urenco wil privatiseren heeft het voor Nederland geen zin meer haar minderheidsaandeel te houden.
Er is echter veel weerstand in de Tweede Kamer tegen de verkoop waardoor verdere stappen vertraagd worden. Op 5 december vindt er een ronde tafel zitting plaats in het parlement met experts en belanghebbenden. Hier wordt een nieuwe optie te berde gebracht: niet verkopen maar bijkopen om een meerderheidsbelang te krijgen en op die manier de publieke en strategische belangen waarborgen.
Urenco is eigendom van Nederland, Verenigd Koninkrijk en twee Duitse bedrijven Eon en RWE en heeft uraniumverrijkingsfabrieken in Gronau, Capenhurst en Almelo.
Herstart HFR na langdurige reparatie
Op 11 juni wordt de Hoge Flux reactor in Petten weer in bedrijf genomen na een onregelmatigheid in het primaire koelsysteem die in november 2012 werd ontdekt.
In eerste instantie wilde NRG weer opstarten zonder reparatie maar dat is door de Kernfysische Dienst niet toegestaan. "NRG heeft medio december 2012 aan de KFD een onderbouwing voorgelegd voor het tijdelijk opstarten van de reactor zonder reparatie. De KFD heeft deze onderbouwing afgekeurd en geen toestemming voor opstart gegeven.”
De reparatie was ingewikkeld en telkenmale werd de datum voor herstart uitgesteld
Van een tekort op de wereldwijde markt voor medische isotopen was weinig te merken. Een teken dat de rol van de HFR (en van reactoren in het algemeen) voor de productie ervan in snel tempo afneemt. Maar het in bedrijf zijn van de 50 jaar oude reactor zal niet lang duren.
EC staatssteun aan Pallas toegestaan; Laka: business case 'onrealistisch'
De Europese Commissie vindt het "in overeenstemming met de EU-staatssteunregels" dat het Rijk 80 miljoen leent aan het Pallas project. De lening is volgens het Directoraat-generaal Concurrentie van de Europese Commissie onder andere gerechtvaardigd, want het heeft "een stimulerend effect, omdat hiermee de kans toeneemt dat particuliere investeerders vanaf fase 2 in het Pallas-project stappen".
En dat is weer van belang want: de reactor is "van cruciaal belang om op lange termijn de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen te garanderen - in het belang van Europese patiënten. Bovendien dient de reactor nog andere doelstellingen van gemeenschappelijk belang". Pas in oktober komt er een (gekuiste) openbare versie van de beslissing. Wel interessant omdat het onder andere nog eens duidelijk stelt dat private financiering van het gehele project vrijwel onmogelijk is (en pogingen daartoe ook al mislukt) en ook een overzicht geeft van de verschillende fases van het project dat nog niet eerder zo gedetailleerd gepubliceerd is.
Ongeveer gelijktijdig met het bekend worden van de EC beslissing komt er een belangrijk rapport uit: De Pallas business case: tussen droom en werkelijkheid. In dit Laka-rapport wordt goed onderbouwd beargumenteerd dat door veranderingen in de markt voor medische isotopen de business case onrealistisch is.