Rapportage storingen in kerncentrales 1981
De Kernfysische Dienst rapporteert op 8 augustus 1982 het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1981. In Borssele vonden 16 storingen plaats, in Dodewaard 10, totaal dus 26.
Gemor over kosten BMD
Minister Terlouw (EZ) beslist dat de Stuurgroep f 25 miljoen krijgt, 10 miljoen minder dan ze zeggen nodig te hebben. Er kan vooral bezuinigd worden op subsidies en uitvoeringskosten. De Brauw vindt het “uiterst teleurstellend. Het gaat hier om essentiële besluitvorming met grote consequenties voor de ontwikkeling op lange termijn.“ De hele Stuurgroep dreigt met opstappen. Maar zegt ze, we kunnen ook stoppen aan het eind van het jaar na de informatiefase en de discussiefase vervalt dan en daarvoor in de plaats komt dan een “ongeregisseerde, vrije discussie.“ De Kamer vindt ook dat f 25 miljoen voldoende is. In februari komt er toch nog weer f 1.8 miljoen bij. De Brauw zegt daarmee tevreden te zijn.
Brandstof uit BARN vervoert
De brandstof uit de begin 1980 stilgelegde BARN-proefreactor op het terrein van het ITAL in Wageningen wordt afgevoerd. De 3940,52 gram hoogverrijkt uranium (89,5% U-235) wordt vervoerd naar de opwerkingsfabriek in Savannah River in de Verenigde Staten. Tegen dit transport is veel verzet, omdat Savannah River Plant een belangrijke schakel is voor de Amerikaanse kernwapenproductie.
Omdat het precieze moment van het transport niet wordt bekend gemaakt, is er vanaf 20 februari een picketline voor het bedrijf en wordt er 's nachts gepost. Op 3 maart komt de vrachtwagen uit West-Duitsland die de splijtstof zal vervoeren, aan. Er wordt snel alarm doorgebeld en 65 mensen komen daar op af. Er volgt een blokkade voor de poort die door de plaatselijke politie vrij hardhandig wordt ontruimd.
Nu de splijtstof is verwijderd zal er door NUCON een ontmantelingsplan voor de reactor worden gemaakt.
KEMA begint met opgraven afval
Nadat de KEMA op 15 februari schriftelijk bevestigd krijgt dat er in 1982 nog afval in zee gedumpt mag (en gaat) worden, beginnen nu de opgravingen. Voor het opgraven is een grote op rails verplaatsbare overkapping gebouwd en zijn 40 bomen gekapt. De verwachte kosten zijn opgelopen tot 6 miljoen gulden. Ondertussen zijn er nog meer dan de 22 door de KEMA zelf aangewezen kuilen met verdacht afval gelokaliseerd op het terrein. De opgravingen duren tot/en met juli en regelmatig zijn er onverwachte vondsten, maar het eindrapport komt pas in april 1983.
Commissie eindelijk compleet
In januari, 3 maanden na het instellen van de Commissie naar de gevolgen van sluiting kerncentrales, is alleen de voorzitter (D66’er Beek) nog maar bekend. Het is vrijwel onmogelijk in het huidige klimaat mensen te vinden die noch anti-, noch pro-kernenergie zijn. Zo wordt de door de PvdA genoemde Damveld geweigerd omdat uit publicaties zou blijken dat hij tegen kernenergie is. Er is haast bij de commissie die eigenlijk al voor 15 april had moeten rapporteren.
Maar pas op 13 mei kan (ondertussen demissionaire) minister Terlouw de Kamer meedelen dat de ‘Studiecommissie Bestaande Kerncentrales’ compleet is en voor het einde van het jaar moet gaan rapporteren.
KEMA krijgt vergunning voor ontmanteling
De KEMA krijgt een vergunning voor (o.a.) de ontmanteling van de in 1977 stilgelegde KSTR. Hoewel de KEMA aandrong op een snelle afgifte ("nu werken er nog mensen die weten hoe die in elkaar zit") geven ze nu aan niet snel te beginnen met de afbraak omdat de kosten (geschat op f 10 miljoen) nu niet op te brengen zijn. Het vreemde (hoewel bij de KSTR alles mogelijk blijkt) is dat de splijtstof (en mogelijk onderdelen van de reactor) al december 1979 in het geheim vanaf militaire vliegbasis Deelen naar Oak Ridge in de VS is vervoert.
Deze Kernenergiewet-vergunning is eigenlijk de eerste vergunning die de KEMA krijgt voor “voorhanden hebben van splijtstoffen en radioactieve stoffen”, nadat alle vergunningen in 1978 zijn vernietigd door de Kroon. Feitelijk betekend dat dat de KEMA al zo’n 30 jaar of illegaal kernonderzoek doet, of gedoogd wordt.
Toch nog dumpingen in 1982
De nieuwe D66 staatssecretaris van Milieuhygiëne Lambers-Hacquebard (voor ze in de regering ging nog een verklaart tegenstander), geeft vergunning voor het dumpen van afval in zee. Op 10 december ‘81 heeft ze al besloten dat ook in 1982 afval “nog één keer“ in zee gedumpt mag worden. Begin augustus beslist de Raad van State dat er geen reden is de vergunning op te schorten en zijn er geen formele belemmeringen meer om te gaan dumpen. In december is de zitting van de Raad van State, “mosterd na de maaltijd.“
Heimelijk vervroegde dumpingoperatie
De acties tegen de dumpingen zijn door de antikernenergie beweging uitgeroepen tot speerpunt van hun activiteiten. Er zijn al twee demonstraties geweest in Petten en marinehaven Den Helder (omdat van daar het schip zal vertrekken) en al maanden bereiden groepen zich voor op de transporten die voor 1 september aangekondigd worden. Maar, om de “geweldsspiraal te doorbreken", besluit de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland, Roel de Wit, de transporten van Petten naar Den Helder in ’t geheim te vervroegen. Op donderdagavond (19 augustus), krijgen zelfs de ME'ers die de transporten moeten begeleiden, te horen dat het om een oefening gaat. Toch zijn er in Den Helder al snel demonstranten aanwezig, blokkades worden gevormd die gewelddadig door de marechaussee worden ontruimd. Hierbij valt een vrouw van een zes meter hoog talud en raakt ernstig gewond, maar in het ziekenhuis is door de geheimhouding niet eens een arts aanwezig. Ook de plaatselijke overheden zijn totaal verrast. Het grootste gedeelte van het afval wordt vrijwel ongestoord vervoerd, maar ’s middags zijn er toch al zo'n 600 mensen actief die blokkades vormen
Een confrontatie is voor een belangrijk deel uit de weg gegaan, maar in de dagen daarna zijn er tientallen kleinere, vaak militante, acties; zo worden vrachtwagens in brand gestoken, wordt het kantoor van de rederij Wagenborg vernielt, is er een demonstratie van 1000 mensen in Amsterdam, zijn er bezettings- en vernielingsacties bij overheidsgebouwen, de ECN, de woning van de staatssecretaris, de Rijksgeologische Dienst èn, op 3 september, van het kantoor van de commissaris van de Koningin, waarbij geheime documenten worden buitgemaakt. Het meest schokkend is de discussie tijdens het opstellen van het draaiboek, over de bevoegdheid van de politie om in gevaarlijke situaties te schieten. De politie is niet gelukkig met de beperkte mogelijkheden die zij heeft om het vuur op een menigte te openen. Zij wil meer bevoegdheden hebben, minder remmen die het vuurwapengebruik tegen moeten gaan. Bijna de gehele vergadering is het met ze eens! Alleen de ambtenaar van Binnenlandse Zaken blijft op de lijn van het Ministerie. De vergadering wordt dan ook door de minister stevig op de vingers getikt: de politie mag pas schieten als “er een levensbedreigende situatie is én als de dader te individualiseren is.“
Op 23 augustus verlaat het schip ‘De Scheldeborg’ de haven en wordt onderweg opgewacht door de ‘Sirius’ van Greenpeace en door Spaanse schepen. Bij het overboord gooien van de vaten wordt een rubberboot van Greenpeace geraakt en slaat om. In een kort geding aangespannen door de ECN wordt het Greenpeace verder verboden actie te voeren tegen de dumpingen.
Ook al zijn veel mensen bang dat er toch weer gedumpt zal gaan worden volgend jaar, blijkt dit de laatste keer te zijn geweest. In augustus 1984 maakt Greenpeace bekend dat een Duits schip die zomer enkele vaten met radioactief afval in hun netten hebben gekregen. Het zou gaan om door Nederland en België gedumpt afval. De vaten waren beschadigd en gaven radioactieve straling af. Ze zijn na onderzoek weer in zee gegooid.
Lambers-Hacquebard laat op 1 september weten dat deze dumping echt de laatste keer was. Desnoods zal ze gebruik maken van de mogelijkheid om via de wet op de ruimtelijke ordening een gemeente te dwingen een locatie in te richten voor de opslag van laag- en middenactief afval.
Raad Borsele: verbod op meer kerncentrales
De gemeenteraad van Borsele neemt een nieuw bestemmingsplan aan waarin geen ruimte wordt gelaten voor meer kerncentrales. Volgens het plan mogen milieu-onvriendelijke bedrijven zich niet onbeperkt vestigen in het Sloegebied. Kerncentrales vallen onder ‘milieu-onvriendelijke bedrijven’. Dat soort bedrijven zijn in een straal van 1000 meter uit de rand van omliggende dorpen verboden.
Drinkwater in gevaar door bouw meer kerncentrales
Verschillende waterleidingsbedrijven in Nederland en België zijn verontrust over een dreigend gebrek aan voorzorgen bij de bouw van kerncentrales aan de Maas en schrijven de regeringen van Frankrijk, België en Nederland daarover. Het kan de drinkwatervoorziening van 5 miljoen mensen in gevaar brengen, schrijven ze.