Voorrang voor geologische berging met tussenopslag
De op 28 september 1984 ingestelde Commissie OPLA, zo is al eerder door Lubbers meegedeeld, gaat voorrang verlenen aan geologische berging met interim of tussenopslag. De Tweede Kamer stemt nu in met OPLA fase l. Fase 1 is onderzoek dat leidt tot de keuze van een specifieke opbergtechniek, bijv. een opbergmijn of stortholte. De ministers Van Aardenne (EZ) en Winsemius (Milieu) noemen de criteria voor de opslag van 1979 “niet doelmatig“ (dat betekent ws. dat ze niet tot proefboringen hebben geleid). Volgens de criteria uit 1979 vallen alle zoutkoepels af, maar in plaats van af te zien van opslag in zout, gaat de regering de criteria nu aanpassen. Men gaat over naar het ontwikkelen van radiologische criteria in plaats van geologische. De Kamer stemt uitsluitend in met fase 1 en dan zal er opnieuw gedebatteerd moeten worden. Tot proefboringen (voorzien in fase 2) kan nu dus niet meer automatisch worden overgegaan. Fase 1 zal 2 jaar duren en 17,5 miljoen gulden kosten.
Terreinbezettingen Dodewaard en UCN
In Dodewaard wordt door een groep van 225 mensen geprobeerd het terrein van de kerncentrale te bezetten. Om op het terrein te komen, moet men door twee rijen hekken (waar honden tussen kunnen lopen), een NATO-prikkeldraad versperring en daarvoor al over een laag hekje en door zo'n 5 meter brede strook met ingegraven scherpe stalen punten waar je slechts heel langzaam en voorzichtig doorheen kunt slalommen. Zover komen de meeste van de ruim 225 actievoerders die morgen tegen zessen echter niet. De schijnwerpers op het terrein gaan aan en daar achter zijn de schimmen van ME'ers te ontwaren. Gelijktijdig komt er van achteren een groep ME'ers die iedereen insluit!
Met een kleinere groep (70 mensen) lukt het op 2 maart wel om door de dubbele rij, elektronisch beveiligde hekken op het UCN-terrein te komen. De demonstranten lopen over het terrein naar de hoofdpoort waar spandoeken worden opgehangen, waarna iedereen het terrein weer verlaat. Dan krijgt de inmiddels aardig gegroeide politiemacht alsnog de opdracht om zoveel mogelijk mensen te arresteren. Mensen worden in politiebusjes gesleurd, busjes worden in de stad achtervolgd en klemgereden. Volkomen willekeurig worden 24 mensen gearresteerd maar van 17 mensen kan niet bewezen worden dat ze op het UCN-terrein zijn geweest en worden vrijgelaten. Zeven mensen blijven in voorarrest en worden in een snelrecht procedure veroordeeld tot gevangenisstraffen van ongeveer de duur van het voorarrest.
Aankondiging nieuwe kerncentrales
Officieel heet het: ‘Regeringsstandpunt met betrekking tot Eindrapport van de Maatschappelijke Discussie Energiebeleid’. De ministerraad besluit “minimaal 2 kerncentrales te bouwen met een minimale gezamenlijke capaciteit van 2500MW“ maar houdt ook de mogelijkheid open voor uitbreiding naar 4000 MW. Het wordt voorgesteld als een troef van het diversificatiebeleid. De voorkeur gaat uit naar Borssele als eerste vestigingsplaats. Daarnaast worden vijf andere locaties genoemd: Noordoostpolder, Eemshaven, Maasvlakte, Moerdijk en Ketelmeer. Als de Kamer akkoord gaat wordt de PKB-procedure ingang gezet om tot de meest geschikte vestigingsplaats(en) te komen. De PKB kan tegen het eind van het jaar afgerond worden, zo wordt verwacht.
Het Kabinet heeft haast. Men kiest er niet voor eerst een principe besluit te nemen en dan na politieke instemming te starten met een implementatietraject, maar direct te komen met een voornemen met concrete aantallen en vestigingsplaatsen. Initiatieven tot investeren en bouwen worden weliswaar aan de sector over gelaten, maar in het eerstvolgende Elektriciteitsplan moeten dan wel besluiten zijn opgenomen. Kamer gaat akkoord mede doordat EZ er mee instemt af te zien van het voornemen een landelijk productiebedrijf voor elektriciteit te vormen.
De meeste reacties zijn voor de hand liggend, milieubeweging fel tegen en elektriciteitsbedrijven (althans zo zegt de SEP. Maar van de elf leden van de SEP zijn er nu maar 4 voor nieuwe kerncentrales, 4 zeker tegen en de ander drie ws. ook), en de werkgevers (VNO) zijn blij. De VVD ook, CDA is ‘kritisch’ en vindt dat er aan voorwaarden voldaan moet worden: aanvaardbare kosten, oplossing voor radioactief afval en voldoende maatschappelijk draagvlak. De PvdA wil er een hoofdpunt van maken in de campagne voor de verkiezingen in mei 1986 en wil dan het besluit terugdraaien. De waterleidingbedrijven zijn ‘beducht’.
De optie ‘opwerking’ wordt open gelaten. Niet opwerken is zelfs nog een beetje goedkoper, en ook de situatie op de uraniummarkt maakt opwerken niet noodzakelijk, schrijft het kabinet Lubbers. Het is ruim 10 jaar nadat het Kabinet Den Uyl een soortgelijke beslissing nam., met … jazeker, minister van EZ, Ruud Lubbers.
Rapportage storingen in kerncentrales 1984
De Kernfysische Dienst rapporteert op 10 mei 1985 het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 1985. In Borssele vonden 11 storingen plaats, in Dodewaard 8, totaal dus 19.
Vertraging besluitvorming kerncentrales
De ministerraad gaat praten over de notitie van Van Aardenne waarin hij voorstelt minimaal 2, en maximaal 6 kerncentrales te bouwen. Althans dat was de bedoeling, maar de wet tweeverdieners en de spreiding van de PTT kost zoveel tijd dat ze er niet aan toe komen. Opnieuw uitstel dus, voor een beslissing die “op of rond“ prinsjesdag al genomen had moeten worden. Lubbers verwacht wel dat nog voor het Kerstreces een besluit genomen kan worden.
Maar ook in de ministerraad van 15 december lukt het weer niet om een besluit in het kabinet te nemen over nieuwe kerncentrales; ligt Winsemius (die er maximaal 2 wil) al een tijdje dwars, nu schijnt ook Ruding (Financien) financiële voorwaarden te stellen. Dit jaar wordt het niks meer, moet ook Lubbers toegeven.
Op zoek naar locatie centrale afvalopslag
De regering concludeert, op basis van advies van MINSK (‘Mogelijkheden van Interimopslag in Nederland van Bestraalde Splijtstof Elementen en/of Kernsplijtingsafval’) het onderzoek naar interim-opslag als afgerond te beschouwen en dat de bouw van een dergelijke faciliteit noodzakelijk is. De Covra zal de realisatie daarvan verzorgen, waarbij uit verschillende opties een keuze gemaakt dient te worden, vooral gebaseerd op technisch-economische overwegingen. Voor de vestigingsplaats zal LOFRA advies uitbrengen. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat al het in Nederland geproduceerde afval (dus ook laag- en middenactief afval) op hetzelfde terrein opgeslagen zal worden onder verantwoordelijkheid van Covra.
UCN; 2 miljoen investering per werknemer; nu voor ’t eerst winst
Uit het jaarverslag over 1983 van Ultracentrifuge Nederland (UCN) blijkt de verrijkingsfabriek in Almelo voor het eerst winst te maken: 2,1 miljoen gulden. In 1982 was dat nog een verlies van 8 miljoen. De omzet in 1983 was f 75 miljoen en de productie steeg tot 600 ton SWU. Men verwacht wel dat de winst flink gaat stijgen. In januari had de directeur al gezegd dat winst nabij is. Dat mag ook wel, want er is 1,2 miljard geïnvesteerd: dat is 2 miljoen gulden per werknemer. Werkgelegenheid is altijd een belangrijk argument voor de bouw en uitbreiding van de fabrieken geweest.
Borssele ‘niet zo geschikt’ als locatie kerncentrale
De Rijksplanologische Dienst heeft de mogelijke locaties voor de bouw van kerncentrales nader bekeken en vindt dat er geen overwegende bezwaren zijn uit het oogpunt van ruimtelijke ordening. De RPD vindt het Zeeuwse Bath/Hoedekenskerke het meest geschikt, maar evacuatie in geval van een ramp is problematisch. Borssele is niet zo geschikt, wegens de hoge bevolkingsconcentratie in de nabije steden Vlissingen en Middelburg. De regering zal de uitkomsten meenemen in haar afweging later in het jaar.
Ontmanteling KSTR begint
De ontmanteling van het radioactieve deel van de KSTR begint. Het is de eerste ontmanteling van een reactor van dergelijke omvang in Nederland Bij de suspensie reactor hebben zich de splijtingsproducten in het hele primaire leidingsysteem verspreid, wat het veel ingewikkelder maakt (in een gewone kernreactor blijven die producten in de splijtstof). Een deel van het metaal wordt gesmolten en hergebruikt, een ander deel als radioactief materiaal verpakt en afgevoerd. Men verwacht in 1987 klaar te zijn, maar “haast hebben we niet.“
‘Binnen jaar afronding besluitvorming’ kerncentrales
Een ambtelijke notitie, vastgesteld op 14 mei, van het Ministerie van EZ lekt op 29 mei uit: 4.000MW nieuw kernenergie vermogen, met de ingebruikneming van de eerste kerncentrale in 1995 en nu nog een jaar om de besluitvorming af te ronden. Het heeft veel weg van een ontwerpregeringsstandpunt. De Brauw reageert diezelfde avond nog woedend en noemt de f 27 miljoen die de BMD heeft gekost “weggegooid geld.“ Van Aardenne schrijft dat het kabinet “op of rond de derde dinsdag in september“ een positief standpunt over de kerncentrales moet publiceren. Tijdens een interpellatie in de Kamer hierover op 27 juni geeft Van Aardenne toe dat er actief geprobeerd wordt elektriciteitsmaatschappijen een vergunning aan te laten vragen en dat hij overweegt een miljoen uit te trekken om een offerte aan te vragen. En zoals later zal blijken uit stukken die bij een inbraak bij EZ buitgemaakt worden, is dat niet het enige.